شلاق تعزیری درجه شش چیست

شلاق تعزیری درجه شش یکی از اقسام مجازات های تعزیری است که بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، شامل ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق می شود. این مجازات در جرایم منافی عفت می تواند تا ۹۹ ضربه نیز افزایش یابد و احکام و مقررات خاصی برای اجرای آن وجود دارد.

سیستم قضایی هر کشوری برای حفظ نظم اجتماعی و مقابله با اعمال مجرمانه، مجازات هایی را تعیین می کند. در ایران، قانون مجازات اسلامی انواع مختلفی از مجازات ها را شامل می شود که یکی از آن ها «شلاق» است. شلاق، خود به دو دسته حدی و تعزیری تقسیم می گردد که هر یک قواعد و احکام مخصوص به خود را دارند. در میان مجازات های تعزیری، «شلاق تعزیری درجه شش» یکی از پرکاربردترین و رایج ترین درجات است که افراد زیادی با آن مواجه می شوند یا درباره آن سوالاتی دارند. آگاهی از ابعاد مختلف این نوع مجازات، از جمله ماهیت، جرایم مرتبط، نحوه اجرا و امکان تبدیل آن به جزای نقدی، برای درک بهتر فرآیندهای حقوقی و قضایی ضروری به نظر می رسد.

شلاق تعزیری چیست؟ درک مفاهیم پایه

برای فهم دقیق شلاق تعزیری درجه شش، لازم است ابتدا به مفاهیم پایه ای تر در قانون مجازات اسلامی پرداخته شود. این مفاهیم شامل تعریف مجازات تعزیری به طور کلی و سپس تبیین جایگاه شلاق در این دسته بندی است.

تعریف مجازات تعزیری

قانون گذار در ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات های مقرر در این قانون را به چهار گروه اصلی تقسیم کرده است: حد، قصاص، دیه و تعزیر. مجازات تعزیری به آن دسته از مجازات ها گفته می شود که میزان و نوع آن ها در شرع اسلام به طور دقیق تعیین نشده است. این مجازات ها توسط قانون گذار برای نقض مقررات حکومتی یا ارتکاب محرمات شرعی پیش بینی شده اند و حداقل و حداکثر آن ها در قانون مشخص می گردد. تعیین میزان دقیق مجازات در این بازه، بر عهده قاضی پرونده است. این انعطاف پذیری، به قاضی این امکان را می دهد که با توجه به شرایط خاص جرم، سوابق محکوم و سایر جهات تخفیف یا تشدید، حکم مناسب تری صادر کند.

تعریف شلاق تعزیری و تمایز آن

یکی از انواع مجازات های تعزیری، مجازات شلاق است. شلاق تعزیری مجازاتی است که به موجب آن، در صورت ارتکاب جرایم تعزیری، با استفاده از یک نوار چرمی، ضرباتی بر بدن مجرم زده می شود. تفاوت اساسی این نوع شلاق با «شلاق حدی» در ماهیت و مبنای قانونی آن است. در شلاق حدی، میزان و نحوه اجرا به طور دقیق در شرع و قانون مشخص شده و قاضی اختیاری در تغییر آن ندارد، در حالی که در شلاق تعزیری، قاضی می تواند بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی و با توجه به شرایط پرونده، درجات مختلفی از شلاق را تعیین کند.

درجات مجازات تعزیری در قانون

بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات های تعزیری به هشت درجه تقسیم می شوند که هر درجه شامل طیف خاصی از مجازات ها، از جمله حبس، جزای نقدی و شلاق است. درجات شلاق تعزیری به شرح زیر تعیین شده اند:

• درجه ۶: شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرائم منافی عفت.
• درجه ۷: شلاق از یازده تا سی ضربه.
• درجه ۸: شلاق تا ده ضربه.

این مقاله به طور خاص به بررسی شلاق تعزیری درجه شش، که یکی از مهم ترین و رایج ترین درجات شلاق است، می پردازد و تمامی ابعاد آن را به تفصیل تشریح می کند.

شلاق تعزیری درجه شش: تبیین و مصادیق

شلاق تعزیری درجه شش همان مجازاتی است که در بسیاری از پرونده ها، به خصوص در جرایم عمومی که با نظم و اخلاق جامعه مرتبط هستند، مورد حکم قرار می گیرد. درک دقیق این درجه از مجازات، تعداد ضربات و جرایم مرتبط با آن برای افراد درگیر با پرونده های کیفری و حتی عموم مردم حائز اهمیت است.

میزان ضربات شلاق تعزیری درجه شش طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی

همان طور که پیشتر اشاره شد، ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی به وضوح میزان شلاق تعزیری درجه شش را تعیین کرده است. این مجازات به صورت عادی شامل ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق می شود. این بازه به قاضی اجازه می دهد تا با در نظر گرفتن تمام جوانب پرونده، از جمله شدت جرم، میزان تأثیر آن بر جامعه، سوابق قبلی محکوم و میزان ندامت وی، تعداد دقیق ضربات را مشخص کند. این انعطاف پذیری، ویژگی بارز مجازات های تعزیری است که آن ها را از مجازات های حدی متمایز می سازد.

جرایم منافی عفت و تفاوت تعداد ضربات (تا ۹۹ ضربه)

یک استثنای مهم در مورد شلاق تعزیری درجه شش، به جرایم منافی عفت مربوط می شود. قانون گذار در ماده ۱۹ صراحتاً بیان کرده است که در جرایم منافی عفت، میزان شلاق تعزیری می تواند تا نود و نه ضربه افزایش یابد. این افزایش تعداد ضربات، نشان دهنده اهمیت ویژه ای است که قانون برای حفظ عفت عمومی و اخلاق اجتماعی قائل است. جرایمی مانند رابطه نامشروع مادون زنا، بوسیدن، لمس کردن، یا سایر اعمالی که مغایر با عفت عمومی بوده و به حد زنا نمی رسد، ممکن است مشمول این میزان شلاق تعزیری قرار گیرند. این تفاوت در میزان مجازات، اهمیت دقت در نوع جرم و مصادیق آن را دوچندان می کند.

مصادیق رایج جرایم مشمول شلاق تعزیری درجه شش

شناخت مصادیق جرایمی که ممکن است با مجازات شلاق تعزیری درجه شش همراه باشند، می تواند به درک بهتر کاربرد عملی این مجازات کمک کند. این جرایم طیف وسیعی از تخلفات را در بر می گیرد که برخی از رایج ترین آن ها عبارتند از:

• برخی مصادیق رابطه نامشروع مادون زنا: هرگونه رابطه جنسی خارج از ازدواج شرعی که به حد زنا نرسد، از قبیل بوسیدن، لمس کردن، و سایر اعمال منافی عفت. میزان شلاق در این موارد می تواند تا ۹۹ ضربه باشد.
• توهین و افترا: اهانت به اشخاص حقیقی یا حقوقی، یا نسبت دادن جرمی به دیگری که نتوان آن را اثبات کرد، در مواردی ممکن است مشمول این درجه از شلاق تعزیری قرار گیرد.
• برخی کلاهبرداری های جزئی و کم اهمیت: در شرایطی که میزان کلاهبرداری اندک باشد و قاضی با در نظر گرفتن جهات تخفیف، مجازات خفیف تری را در نظر بگیرد، شلاق تعزیری درجه شش محتمل است.
• مزاحمت تلفنی: ایجاد مزاحمت مکرر با استفاده از تلفن یا سایر وسایل ارتباطی، که باعث آزار و اذیت اشخاص شود.
• برخی سرقت های ساده: در مواردی که سرقت دارای شرایط خاصی نباشد که منجر به مجازات شدیدتر گردد (مانند سرقت حدی یا سرقت مسلحانه)، و ارزش مال مسروقه نیز کم باشد، ممکن است قاضی به شلاق تعزیری حکم دهد.
• تهدید به قتل یا ایراد خسارت: در مواردی که تهدید جدی باشد اما منجر به عمل نشود، ممکن است این مجازات اعمال گردد.

شناخت دقیق مواد قانونی مربوط به هر یک از این جرایم و تعیین میزان مجازات آن، نیازمند دانش حقوقی تخصصی است و مشاوره با وکیل مجرب در این زمینه می تواند راهگشا باشد.

شلاق تعزیری درجه شش، با بازه ۳۱ تا ۷۴ ضربه و در جرایم منافی عفت تا ۹۹ ضربه، یکی از پرکاربردترین مجازات ها در قانون ایران است که گستره وسیعی از جرایم را شامل می شود.

شیوه اجرای شلاق تعزیری درجه شش

اجرای مجازات شلاق تعزیری، برخلاف تصور عمومی، فرآیندی کاملاً مشخص و تابع مقررات خاص قانونی است. این مقررات با هدف حفظ کرامت انسانی محکوم، جلوگیری از آسیب های جسمی جدی و اطمینان از اجرای صحیح حکم صادر شده تدوین گردیده اند. آیین نامه ها و مواد قانونی مربوطه، جزئیات دقیقی را در خصوص نحوه، ابزار و شرایط اجرای این مجازات بیان می کنند.

مستندات قانونی اجرای شلاق تعزیری

نحوه زدن و اجرای شلاق تعزیری به تفصیل در «آیین نامه نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و جرح، دیات، شلاق، تبعید، نفی بلد، اقامت اجباری و منع از اقامت در محل یا محل های معین» که در سال ۱۳۹۸ به تصویب رئیس قوه قضاییه رسیده، مشخص شده است. این آیین نامه چارچوب دقیقی برای اجرای احکام شلاق، چه حدی و چه تعزیری، ارائه می دهد و مسئولان اجرایی موظف به رعایت آن هستند. تخطی از این مقررات می تواند منجر به مسئولیت قانونی برای اجراکنندگان حکم شود.

مشخصات ابزار و نحوه ضربه زدن

اجرای حکم شلاق تعزیری با استفاده از ابزار خاصی صورت می گیرد تا از هرگونه سوءاستفاده یا آسیب جدی جلوگیری شود. مشخصات ابزار و نحوه اجرای ضربات عبارتند از:

• ابزار: حکم شلاق با یک نوار چرمی به هم تابیده و فاقد گره اجرا می شود. طول این نوار بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی متر و قطر آن حدود ۱.۵ سانتی متر است.
• حالت محکوم: محکوم علیه باید بر روی شکم خوابیده و لباسی متعارف بر تن داشته باشد که پوشش آن با نظر قاضی اجرای احکام کیفری تعیین می شود.
• محل اصابت: ضربات شلاق منحصراً به پشت بدن، به استثنای سر، صورت، گردن و عورت، وارد می شود.
• شدت و یکنواختی: ضربات شلاق با شدت متوسط و به صورت یکنواخت و متوالی در یک جلسه زده می شود. هدف این است که ضربات منجر به خطر جانی یا نقص عضو محکوم نشود.
• عدم استفاده از بی حسی: قبل از اجرای حکم شلاق، محکوم نباید از داروهای بی حسی یا ضد درد استفاده کند.

شرایط توقف یا تاخیر در اجرای حکم شلاق

در برخی شرایط خاص، اجرای حکم شلاق تعزیری می تواند متوقف یا به تاخیر بیفتد. این شرایط اغلب با وضعیت جسمانی و روانی محکوم مرتبط هستند:

• بیهوشی محکوم: در صورتی که محکوم در حین اجرای مجازات بیهوش شود، فرآیند زدن شلاق فوراً متوقف شده و تا زمان بهبودی کامل وی به تاخیر می افتد.
• شرایط پزشکی: وجود هرگونه مانع پزشکی که اجرای شلاق را خطرناک سازد، با تایید پزشکی قانونی، می تواند منجر به توقف یا تاخیر در اجرا شود. در صورت عدم امید به بهبودی، امکان تبدیل مجازات به جزای نقدی نیز وجود دارد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.

حضور مقامات و تنظیم صورتجلسه

اجرای حکم شلاق تعزیری یک فرآیند رسمی و مستند است که تحت نظارت دقیق مقامات قضایی انجام می شود. در زمان اجرای حکم، قاضی اجرای احکام کیفری حضور داشته و بر کل فرآیند نظارت می کند. شمارش تعداد ضربات شلاق توسط نماینده قاضی صورت می گیرد. پس از اتمام اجرای مجازات، تمامی جزئیات در یک صورتجلسه رسمی قید می شود و این صورتجلسه به امضای قاضی اجرای احکام کیفری، مامور اجرا و خود محکوم می رسد و سپس به پرونده کیفری ضمیمه می گردد.

مقررات خاص اجرای شلاق برای زنان

با توجه به ملاحظات جنسیتی و حفظ کرامت زنان، قانون گذار مقررات خاصی را برای اجرای شلاق تعزیری بر محکومین زن در نظر گرفته است. این مقررات عبارتند از:

• مامور زن: شلاق تعزیری مجرمین زن باید با دستور قاضی اجرای احکام کیفری و توسط یک مامور با تجربه زن اجرا شود.
• عدم حضور مردان: در هنگام اجرای حکم، مردان نباید حضور داشته باشند، مگر اینکه حکم شلاق در اماکن عمومی و با رعایت پوشش و حالت خاص (نشسته) اجرا گردد.
• رعایت پوشش متعارف: بدن محکوم زن باید با لباسی متعارف پوشیده باشد.
• حالت نشسته در اماکن عمومی: در صورتی که حکم شلاق در یکی از اماکن عمومی اجرا شود، محکوم زن باید در حالت نشسته باشد.
• موانع خاص اجرای حکم: قاضی اجرای احکام، پس از تایید پزشکی قانونی، دستور تاخیر اجرای حکم شلاق تعزیری را در صورت وجود موانعی مانند بارداری، زایمان (حداکثر تا شش ماه پس از وضع حمل)، دوران شیردهی (حداکثر تا دو سالگی کودک)، بیماری جسمی یا روانی و دوران حیض یا استحاضه، تا رفع مانع صادر خواهد کرد.

امکان تبدیل شلاق تعزیری درجه شش به جزای نقدی

یکی از مهم ترین سوالاتی که بسیاری از محکومان و خانواده هایشان درباره شلاق تعزیری درجه شش مطرح می کنند، امکان خرید یا تبدیل آن به جزای نقدی است. این موضوع از جنبه های مختلف حقوقی قابل بررسی است و قانون گذار در شرایط خاصی این امکان را فراهم آورده است.

مفهوم حقوقی تبدیل به جای خرید شلاق

اصطلاح خرید شلاق یک عبارت عامیانه است و در ادبیات حقوقی، معادل آن تبدیل شلاق به جزای نقدی یا تبدیل مجازات است. قانون مجازات اسلامی از واژه خرید برای مجازات ها استفاده نمی کند، بلکه امکان تغییر نوع مجازات را در شرایطی خاص پیش بینی کرده است. لازم به تاکید است که این امکان صرفاً در مورد مجازات های تعزیری وجود دارد و شلاق حدی، به دلیل ماهیت خاص خود که میزان آن در شرع تعیین شده، قابل تبدیل نیست. به عنوان مثال، شلاق جرم شرب خمر که حدی است، قابل تبدیل به جزای نقدی نمی باشد، اما شلاق تعزیری جرم رابطه نامشروع مادون زنا می تواند در صورت وجود شرایط، تبدیل گردد.

تبدیل مجازات در مرحله صدور حکم

قانون گذار در بند (ت) ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی، امکان تبدیل شلاق تعزیری به انواع دیگر مجازات های تعزیری (از جمله جزای نقدی) را تا یک درجه کمتر پیش بینی کرده است. این تبدیل در مرحله صدور حکم دادگاه و در صورتی امکان پذیر است که یکی از جهات تخفیف مجازات وجود داشته باشد. این جهات تخفیف می توانند شامل موارد زیر باشند:

• گذشت شاکی یا مدعی خصوصی.
• همکاری موثر متهم با مقام تحقیق و کشف جرم.
• وضعیت خاص ارتکاب جرم مانند انگیزه شرافتمندانه.
• اعلام جرم توسط متهم قبل از تعقیب.
• پشیمانی متهم و حسن سابقه وی یا وضعیت خاص او مانند کهولت سن و بیماری.
• تلاش متهم برای کاهش آثار جرم یا جبران زیان وارده.
• کم بودن زیان وارده در اثر جرم و دخالت ضعیف متهم در وقوع آن.

با وجود هر یک از این شرایط، دادگاه می تواند با اعمال تخفیف، مجازات شلاق تعزیری را به جزای نقدی یا سایر مجازات های تعزیری درجه پایین تر تبدیل کند.

تبدیل مجازات در مرحله اجرای حکم

علاوه بر مرحله صدور حکم، در مرحله اجرای حکم نیز در شرایط خاصی می توان برای تبدیل شلاق تعزیری به جزای نقدی اقدام نمود. این امکان بر اساس ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده است. اگر مانع پزشکی برای اجرای حکم شلاق وجود داشته باشد و پزشکی قانونی عدم امید به بهبودی محکوم را تأیید کند، قاضی اجرای احکام پرونده را برای تبدیل مجازات به دادگاه صادرکننده رأی قطعی ارسال می کند. در این صورت، دادگاه می تواند مجازات شلاق را به جزای نقدی یا مجازات تعزیری دیگری که مناسب تشخیص داده شود، تبدیل کند.

تفاوت با شلاق حدی در قابلیت تبدیل

تأکید بر این نکته بسیار ضروری است که تمام موارد مربوط به تخفیف و تبدیل مجازات که در بالا ذکر شد، صرفاً در خصوص شلاق تعزیری صدق می کند و شلاق حدی مطلقاً قابل تخفیف یا تبدیل به مجازات دیگری نیست. این تفاوت اساسی ناشی از ماهیت و مبنای شرعی مجازات حدی است که قاضی هیچ اختیاری در تغییر آن ندارد.

معادل سازی و قیمت ریالی شلاق تعزیری درجه شش

مسئله معادل سازی مجازات شلاق تعزیری به جزای نقدی، یکی از جنبه های عملیاتی و مورد توجه در نظام قضایی است. افراد زیادی به دنبال دانستن قیمت شلاق تعزیری درجه شش هستند تا بتوانند برآوردی از هزینه های احتمالی داشته باشند. این معادل سازی بر اساس مصوبات قانونی انجام می شود.

مبنای قانونی معادل سازی مجازات ها

مبنای قانونی برای معادل سازی مجازات ها، ماده ۲۷ قانون مجازات اسلامی است. این ماده در بخش های مختلف خود به معادل سازی انواع مجازات ها اشاره کرده است. در خصوص شلاق تعزیری یا جزای نقدی، قانون بیان می دارد: در صورتی که مجازات مورد حکم، شلاق تعزیری یا جزای نقدی باشد، هر روز بازداشت، معادل سه ضربه شلاق یا سیصد هزار (300.000) ریال است. این ماده چارچوب اولیه را برای تبدیل مجازات ها فراهم می کند و مبنایی برای محاسبات بعدی است.

نرخ فعلی و مصوبه هیئت وزیران

با گذشت زمان و تغییر ارزش پول، مبالغ مربوط به جزای نقدی نیز تعدیل می شوند. بر اساس مصوبه مورخ شانزده آبان سال ۱۳۹۵ هیئت وزیران، جزای نقدی بدل از حبس که در ماده ۲۷ قانون مجازات اسلامی مورد تصریح قرار گرفته بود، از مبلغ ۳۰ هزار تومان (۳۰۰ هزار ریال) به مبلغ ۴۰ هزار تومان (۴۰۰ هزار ریال) تعدیل شده است. اگرچه این مصوبه مستقیماً در مورد بدل حبس است، اما با توجه به معادل سازی های قانونی و عرف قضایی، در حال حاضر هر ۳ ضربه شلاق تعزیری معادل ۴۰ هزار تومان جزای نقدی در نظر گرفته می شود. این نرخ مرجع قضایی برای تبدیل شلاق به جزای نقدی است.

مثال های محاسباتی برای ضربات شلاق

برای درک بهتر نرخ معادل سازی، به چند مثال کاربردی در مورد شلاق تعزیری درجه شش می پردازیم:

حداقل شلاق تعزیری درجه شش (۳۱ ضربه):

با فرض اینکه هر ۳ ضربه شلاق معادل ۴۰ هزار تومان است، برای ۳۱ ضربه شلاق، محاسبات به این صورت انجام می گیرد:

1. اولین گام، تقسیم تعداد ضربات بر ۳ است: ۳۱ ÷ ۳ = ۱۰ با ۱ ضربه باقی مانده.
2. عدد ۱۰ را در ۴۰ هزار تومان ضرب می کنیم: ۱۰ × ۴۰,۰۰۰ = ۴۰۰,۰۰۰ تومان.
3. برای ضربه باقی مانده (۱ ضربه) نیز معادل سازی صورت می گیرد. می توان این ضربه را یک سوم از ۴۰ هزار تومان در نظر گرفت (تقریباً ۱۳,۳۳۳ تومان) یا آن را به صورت مجزا برآورد کرد. به طور معمول در عمل، اگر بخش پذیری کامل نباشد، مبنای اصلی همان مضارب ۳ ضربه است.

حداکثر شلاق تعزیری درجه شش (۷۴ ضربه):

برای ۷۴ ضربه شلاق، محاسبات به این ترتیب است:

1. تقسیم تعداد ضربات بر ۳: ۷۴ ÷ ۳ = ۲۴ با ۲ ضربه باقی مانده.
2. عدد ۲۴ را در ۴۰ هزار تومان ضرب می کنیم: ۲۴ × ۴۰,۰۰۰ = ۹۶۰,۰۰۰ تومان.
3. برای ۲ ضربه باقی مانده (دو سوم از ۴۰ هزار تومان) نیز معادل سازی صورت می گیرد (تقریباً ۲۶,۶۶۷ تومان).

حداکثر شلاق تعزیری در جرایم منافی عفت (۹۹ ضربه):

برای ۹۹ ضربه شلاق، که بالاترین میزان در شلاق تعزیری درجه شش است:

1. تقسیم تعداد ضربات بر ۳: ۹۹ ÷ ۳ = ۳۳.
2. عدد ۳۳ را در ۴۰ هزار تومان ضرب می کنیم: ۳۳ × ۴۰,۰۰۰ = ۱,۳۲۰,۰۰۰ تومان.

این مثال ها نشان می دهند که چگونه می توان معادل ریالی مجازات شلاق تعزیری را بر اساس نرخ های مصوب محاسبه کرد. البته تصمیم نهایی در مورد تبدیل و میزان جزای نقدی، همواره با قاضی پرونده است.

تفاوت های اساسی شلاق تعزیری درجه شش با شلاق حدی

شلاق تعزیری و شلاق حدی، هر دو از انواع مجازات های بدنی در قانون مجازات اسلامی هستند، اما تفاوت های بنیادینی در ماهیت، مبنا، میزان، نحوه اجرا و آثار حقوقی با یکدیگر دارند. درک این تفاوت ها برای شناخت دقیق سیستم قضایی ایران حیاتی است.

ویژگی	شلاق تعزیری (درجه شش)	شلاق حدی
مبنا و ماهیت	مبتنی بر قانون و مصلحت حکومتی؛ میزان در شرع تصریح نشده و قاضی مخیر است.	مبتنی بر شرع مقدس اسلام؛ میزان دقیق در قرآن و سنت تعیین شده و قاضی ملزم به اجرای همان میزان است.
میزان مجازات	درجه ۶: ۳۱ تا ۷۴ ضربه؛ در جرایم منافی عفت تا ۹۹ ضربه. قاضی در تعیین میزان دقیق در این بازه اختیار دارد.	میزان دقیق و ثابت (مانند ۸۰ ضربه برای شرب خمر یا ۱۰۰ ضربه برای زنای غیرمحصنه). قاضی اختیاری در کاهش یا افزایش آن ندارد.
سوء پیشینه کیفری	محکومیت به شلاق تعزیری (حتی شدیدترین میزان آن) از موارد سوء پیشینه کیفری محسوب نمی گردد.	محکومیت به شلاق حدی، از موارد سوء پیشینه کیفری است و می تواند منجر به محرومیت از حقوق اجتماعی شود.
قابلیت تخفیف و تبدیل	تحت شرایط خاص (جهات تخفیف) قابل تخفیف، تبدیل به جزای نقدی یا سایر مجازات های تعزیری است.	مطلقاً قابل تخفیف یا تبدیل به مجازات دیگری نیست و باید به طور کامل اجرا شود.
کسر حبس قبلی	مدت حبس قبلی محکوم (در صورت وجود) می تواند از تعداد ضربات شلاق کسر گردد.	مدت حبس قبلی محکوم هیچ اثری بر اجرای شلاق حدی نداشته و مجازات به طور کامل اجرا می شود.
نحوه اجرا	محکوم بر روی شکم خوابیده؛ ضربات به پشت بدن (به استثنای سر، صورت، گردن و عورت) با شدت متوسط. برای زنان به صورت نشسته در انظار عمومی و توسط مامور زن.	محکوم در حالت ایستاده؛ در مردان از شانه تا مچ پا و در زنان از شانه تا پایین کمر؛ شدت ضربات معمولاً بیشتر است.

میزان و ماهیت تعیین مجازات

یکی از اصلی ترین تفاوت ها، در تعیین میزان مجازات است. در شلاق تعزیری، قاضی با در نظر گرفتن کلیه جوانب پرونده و شرایط ارتکاب جرم، در یک بازه مشخص، میزان ضربات را تعیین می کند. این انعطاف، به قاضی اجازه می دهد تا عدالت را با شرایط فردی مجرم هماهنگ سازد. در مقابل، در شلاق حدی، میزان مجازات از پیش در شرع تعیین شده و قاضی مکلف به اجرای همان میزان ثابت است و هیچ اختیاری در تغییر آن ندارد. به عنوان مثال، مجازات شرب خمر، ۸۰ ضربه شلاق حدی است و نمی توان آن را کمتر یا بیشتر کرد.

تاثیر بر سوء پیشینه کیفری

از نظر آثار حقوقی، تفاوت مهمی بین این دو نوع شلاق وجود دارد. محکومیت به شلاق تعزیری، حتی اگر در بالاترین میزان خود باشد (مثلاً ۷۴ یا ۹۹ ضربه)، منجر به ایجاد سوء پیشینه کیفری برای فرد نمی شود. این بدان معناست که فرد پس از تحمل مجازات، از حقوق اجتماعی خود محروم نمی گردد. اما محکومیت به شلاق حدی، به عنوان یک جرم حدی، سوء پیشینه کیفری محسوب شده و فرد محکوم را برای مدت معینی (معمولاً دو سال) از برخی حقوق اجتماعی محروم می کند.

کسر حبس قبلی از مجازات

در صورتی که فردی پیش از اجرای حکم شلاق، برای مدتی در بازداشت بوده یا حبس کشیده باشد، در مجازات های تعزیری، این مدت می تواند از تعداد ضربات شلاق تعزیری کسر شود. این کسر، به منظور جبران دوران حبس و رعایت عدالت صورت می گیرد. اما در مورد شلاق حدی، حبس قبلی محکوم هیچ تأثیری بر تعداد ضربات شلاق ندارد و مجازات حدی باید به طور کامل اجرا گردد.

قابلیت تخفیف و تبدیل

شلاق تعزیری تحت شرایطی که قانون تعیین کرده (مانند گذشت شاکی، همکاری مؤثر متهم، حسن سابقه و غیره)، قابل تخفیف یا تبدیل به سایر مجازات ها از جمله جزای نقدی است. این امکان به قاضی اجازه می دهد تا با توجه به شرایط خاص هر پرونده، رأی عادلانه تری صادر کند. در نقطه مقابل، شلاق حدی به هیچ عنوان قابل تخفیف یا تبدیل نیست و قاضی هیچ حقی در تغییر میزان یا نوع آن ندارد. این تفاوت، یکی از مهم ترین مشخصه های تمایز بین تعزیر و حد است.

نحوه و شدت اجرا

نحوه اجرای شلاق نیز در این دو نوع مجازات تفاوت دارد. شلاق تعزیری معمولاً با شدت متوسط و در حالتی که محکوم بر روی شکم خوابیده است، اجرا می شود و مناطق حساس بدن (مانند سر و صورت) از محل اصابت ضربات مستثنی هستند. این نحوه اجرا با هدف جلوگیری از آسیب های جدی به محکوم صورت می گیرد. اما شلاق حدی معمولاً با شدت بیشتری اجرا شده و محکوم در حالت ایستاده قرار می گیرد و محل اصابت ضربات نیز گسترده تر است (مثلاً در مورد مردان از شانه تا مچ پا و در زنان از شانه تا پایین کمر). این تفاوت در شدت و نحوه اجرا نیز بیانگر تفاوت در ماهیت و هدف این دو نوع مجازات است.

نتیجه گیری

شلاق تعزیری درجه شش، با تمامی ابعاد و جزئیاتی که تشریح شد، بخش مهمی از نظام کیفری ایران را تشکیل می دهد. از تعریف دقیق آن بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی که شامل ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق می شود (و در جرایم منافی عفت تا ۹۹ ضربه)، تا مصادیق گسترده جرایم مرتبط و نحوه اجرای دقیق آن، تمامی موارد بر لزوم آگاهی از این مجازات تأکید دارند. امکان تبدیل این مجازات به جزای نقدی در مراحل صدور و اجرای حکم، خود فرصتی برای کاهش پیامدهای کیفری محسوب می شود که البته شرایط و معادل سازی های قانونی خود را دارد.

در نهایت، تفاوت های بنیادین شلاق تعزیری با شلاق حدی نیز نشان می دهد که هر یک از این مجازات ها، مبانی و آثار حقوقی متفاوتی دارند و نمی توان آن ها را با یکدیگر یکسان انگاشت. با توجه به پیچیدگی های قوانین و مقررات مربوط به مجازات ها، به خصوص در مواردی مانند شلاق تعزیری درجه شش، مراجعه به وکیل و مشاور حقوقی متخصص برای دریافت راهنمایی های لازم و دفاع از حقوق خود، امری ضروری و هوشمندانه است. درگیر شدن با هر پرونده کیفری، نیازمند دانش حقوقی کافی است تا فرد بتواند بهترین تصمیم ها را در راستای حفظ منافع خود و جلوگیری از پیامدهای ناخواسته اتخاذ کند.