تهدید درجه چند است

جرم تهدید، بسته به نوع و شدت آن، عموماً در محدوده درجه ۶ یا ۷ مجازات های تعزیری قرار می گیرد. این طبقه بندی نه تنها مدت حبس و تعداد شلاق را تعیین می کند، بلکه بر سرنوشت حقوقی فرد، از جمله امکان تعلیق مجازات و آزادی مشروط، تأثیری عمیق دارد. آشنایی با این درجات برای هر فردی که با چنین پرونده ای روبرو است، حیاتی است.

در زندگی روزمره، گاه با موقعیت هایی روبرو می شویم که آرامش و امنیت روانی افراد به واسطه کلام یا رفتار دیگری به خطر می افتد. شاید خودمان طعم تلخ تهدید را چشیده باشیم، یا از دوستان و نزدیکان شنیده باشیم که دیگری آن ها را به انجام کاری وادار کرده یا مورد ارعاب قرار داده است. در چنین لحظاتی، سوالی اساسی ذهن را درگیر می کند: آیا این عمل جرم است؟ و اگر جرم است، تهدید درجه چند است؟ این سوال، فراتر از کنجکاوی ساده، دریچه ای به درک عمق و پیچیدگی های نظام حقوقی کشور است. درجه مجازات، تنها یک عدد نیست؛ بلکه عاملی تعیین کننده در روند دادرسی، سرنوشت متهم و حقوق شاکی است. در ادامه این مسیر حقوقی، به بررسی جایگاه جرم تهدید در قانون ایران و سیستم درجه بندی مجازات های تعزیری خواهیم پرداخت.

جرم تهدید در قانون ایران: نگاهی به ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی

جرم تهدید، یکی از آن جرایمی است که بیش از آنچه تصور می شود، در تار و پود جامعه حضور دارد. این جرم در قانون مجازات اسلامی، به ویژه در ماده ۶۶۹، به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. اما برای درک بهتر ماهیت این جرم، باید به عناصر تشکیل دهنده آن و تعریفی که قانون از آن ارائه می دهد، نگاهی عمیق تر بیندازیم.

تعریف حقوقی و عناصر تشکیل دهنده جرم تهدید

تهدید، در مفهوم حقوقی، عبارت است از ترساندن دیگری به انجام عملی که از نظر قانون نامشروع و ناپسند است. اما هر ترسانیدنی، تهدید مجرمانه نیست. برای اینکه یک عمل در قالب جرم تهدید قرار گیرد، وجود چهار عنصر کلیدی ضروری است:

1. رفتار مجرمانه: باید یک رفتار مشخص (اعم از گفتار، نوشتار، یا حتی اشاره) از سوی تهدیدکننده صورت گیرد که قصد ارعاب و ترساندن طرف مقابل را داشته باشد.
2. غیرمشروع بودن عمل مورد تهدید: تهدید باید مربوط به ارتکاب عملی باشد که در قانون جرم یا حداقل غیرقانونی تلقی می شود. برای مثال، تهدید به قتل، بردن آبرو، یا تخریب مال.
3. امکان وقوع تهدید: اگرچه نیازی به عملی شدن تهدید نیست، اما باید از نظر عرفی و عقلی، امکان تحقق عمل مورد تهدید وجود داشته باشد. تهدید به انجام کاری که به کلی محال است، جرم محسوب نمی شود.
4. تناسب و جدیت: تهدید باید به گونه ای جدی و متناسب با شرایط باشد که باعث ایجاد ترس و وحشت در فرد مورد تهدید شود. اگر تهدید به حدی غیرواقعی یا مضحک باشد که تأثیری بر شنونده نگذارد، ممکن است جرم تحقق نیابد.

تهدیدکننده ممکن است با این کار، قصد وادار کردن طرف مقابل به انجام یا ترک فعلی را داشته باشد، یا حتی بدون هیچ درخواستی، تنها به قصد آزار و ارعاب، دیگری را تهدید کند. قانون هر دو حالت را پوشش می دهد.

مصادیق تهدید

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، مصادیق متعددی از تهدید را برمی شمارد که به فهم بهتر این جرم کمک می کند:

• تهدید به قتل: یکی از جدی ترین مصادیق که صراحتاً در قانون ذکر شده است.
• تهدید به ضررهای نفسی (جسمی): هرگونه ضرر و آسیب به جسم خود فرد یا بستگان او.
• تهدید به ضررهای شرفی (آبرویی): تهدید به افشای اطلاعاتی که موجب هتک حیثیت و آبروی فرد یا بستگان او شود.
• تهدید به ضررهای مالی: تهدید به تخریب اموال، سرقت، یا هرگونه آسیب مالی دیگر.
• تهدید به افشای سر: این مورد شامل افشای رازهایی است که فاش شدن آن ها می تواند به فرد یا خانواده اش آسیب برساند.

نکته مهم این است که این تهدیدات می تواند نسبت به خود فرد یا بستگان او باشد. یعنی اگر کسی شما را تهدید کند که به فرزندتان آسیب می رساند، این نیز مصداق جرم تهدید است.

توضیح جرم مطلق بودن تهدید

یکی از ویژگی های مهم جرم تهدید، مطلق بودن آن است. این بدان معناست که صرف تحقق شرایط تهدید کفایت می کند و نیازی به عملی شدن آن یا حصول نتیجه نیست. به عبارت دیگر، همین که تهدید با شرایط ذکر شده صورت گیرد و قصد ارعاب وجود داشته باشد، جرم محقق شده است، حتی اگر تهدیدکننده هرگز قصد عملی کردن آن را نداشته باشد یا نتواند آن را عملی کند. این نکته ای کلیدی است که جرم تهدید را از برخی جرایم دیگر متمایز می سازد؛ نیازی نیست که قلب شما واقعاً بترسد یا تهدید عملی شود، بلکه صرف اظهار و ابراز تهدید کافی است.

جرم تهدید یک جرم مطلق است؛ همین که تهدید با شرایط قانونی صورت گیرد و قصد ارعاب وجود داشته باشد، جرم محقق شده است و نیازی به عملی شدن آن یا حصول نتیجه نیست.

اهمیت و ساختار درجه بندی مجازات های تعزیری

در نظام حقوقی ایران، مجازات ها فقط به حبس و شلاق محدود نمی شوند و پیچیدگی های خاص خود را دارند. درجه بندی مجازات های تعزیری، یکی از این پیچیدگی هاست که درک آن برای هر شهروند، به ویژه کسانی که درگیر پرونده های حقوقی هستند، ضروری است. این سیستم درجه بندی، که در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی به آن پرداخته شده، فراتر از یک طبقه بندی خشک و خالی است و تأثیرات گسترده ای بر سرنوشت پرونده های کیفری دارد.

اهمیت درجه بندی مجازات ها

ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا باید مجازات ها را درجه بندی کنیم؟ پاسخ در آثار و تبعات حقوقی این تقسیم بندی نهفته است. درجه مجازات، مانند یک قطب نما عمل کرده و مسیر پرونده را در مراحل مختلف هدایت می کند. از جمله مهم ترین تأثیرات آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفو و تخفیف مجازات: درجات بالاتر مجازات، عموماً شرایط سخت گیرانه تری برای عفو یا تخفیف دارند.
• تعلیق مجازات: اینکه آیا یک مجازات می تواند معلق شود (به این معنا که با رعایت شرایطی، فرد بدون گذراندن حبس آزاد شود)، ارتباط مستقیمی با درجه آن دارد. معمولاً جرایم با درجات بالاتر کمتر مشمول تعلیق می شوند.
• آزادی مشروط: شرایط اعطای آزادی مشروط (آزادی قبل از اتمام کامل مدت حبس)، به شدت تحت تأثیر درجه جرم قرار می گیرد.
• مرور زمان: مدت زمانی که پس از آن امکان تعقیب جرم یا اجرای مجازات از بین می رود (مرور زمان)، بسته به درجه مجازات متفاوت است. جرایم با درجات بالاتر، مرور زمان طولانی تری دارند.
• شروع به جرم: شروع به ارتکاب برخی از جرایم با درجات خاص، جرم انگاری شده و قابل مجازات است.
• آثار اجتماعی: درجه جرم می تواند بر سابقه کیفری فرد و امکان استخدام او در مشاغل خاص تأثیر بگذارد.

معرفی دقیق درجات مجازات تعزیری (از درجه ۱ تا ۸) بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات های تعزیری را به هشت درجه تقسیم می کند که از درجه ۱ (شدیدترین) تا درجه ۸ (خفیف ترین) متغیر است. این طبقه بندی، مبنای بسیاری از تصمیمات قضایی است. در ادامه به معرفی این درجات می پردازیم:

درجه مجازات	حبس	جزای نقدی	شلاق	سایر مجازات ها
درجه ۱	بیش از ۲۵ سال	بیش از یک میلیارد ریال
درجه ۲	بیش از ۱۵ تا ۲۵ سال	بیش از ۵۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد ریال
درجه ۳	بیش از ۱۰ تا ۱۵ سال	بیش از ۳۶۰ میلیون تا ۵۵۰ میلیون ریال
درجه ۴	بیش از ۵ تا ۱۰ سال	بیش از ۱۸۰ میلیون تا ۳۶۰ میلیون ریال
درجه ۵	بیش از ۲ تا ۵ سال	بیش از ۸۰ میلیون تا ۱۸۰ میلیون ریال
درجه ۶	بیش از ۶ ماه تا ۲ سال	بیش از ۲ میلیون تا ۸ میلیون تومان (۲۰ تا ۸۰ میلیون ریال)	۳۱ تا ۷۴ ضربه	محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از ۶ ماه تا ۵ سال
درجه ۷	بیش از ۹۱ روز تا ۶ ماه	بیش از ۱ میلیون تا ۲ میلیون تومان (۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال)	۱۱ تا ۳۰ ضربه	محرومیت از حقوق اجتماعی ۶ ماه تا ۲ سال
درجه ۸	تا ۳ ماه و ۱ روز	تا ۱ میلیون تومان (۱۰ میلیون ریال)	تا ۱۰ ضربه

نکته مهم در این جدول، تغییرات ارقام جزای نقدی است که در گذر زمان با مصوبات مجلس و قوه قضائیه تعدیل می شود. ارقام فعلی بر اساس آخرین تغییرات ممکن است متفاوت باشد، اما ساختار درجات ثابت است.

نحوه تعیین درجه زمانی که مجازات شامل حبس و شلاق یا جزای نقدی است

گاهی اوقات، قانون برای یک جرم، مجازات های مختلفی را پیش بینی می کند؛ مثلاً حبس و شلاق یا حبس و جزای نقدی. در چنین مواردی، این سوال پیش می آید که درجه مجازات بر چه اساسی تعیین می شود؟

پاسخ صریح است: بالاترین درجه مجازات تعیین شده ملاک عمل خواهد بود. برای مثال، اگر جرمی مستوجب ۶ ماه حبس (درجه ۷) و ۷۰ ضربه شلاق (درجه ۶) باشد، کل جرم در درجه ۶ طبقه بندی می شود. این قاعده برای تضمین جدیت لازم در برخورد با جرایم و تعیین صحیح آثار حقوقی آن وضع شده است. این نکته برای درک تهدید درجه چند است نیز اهمیت بسیاری دارد، زیرا مجازات جرم تهدید می تواند شامل هر دو مورد حبس و شلاق باشد.

جایگاه جرم تهدید (ماده ۶۶۹) در سیستم درجه بندی مجازات ها: تهدید درجه چند است؟

اکنون که با ماهیت جرم تهدید و سیستم درجه بندی مجازات های تعزیری آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که به سوال اصلی خود، یعنی تهدید درجه چند است؟ به طور مستقیم و تحلیلی پاسخ دهیم. این پاسخ، نیازمند بررسی دقیق مجازات های ماده ۶۶۹ و انطباق آن با جدول درجات است.

تشریح مجازات های اصلی ماده ۶۶۹ (قبل و بعد از کاهش مجازات)

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، در ابتدا برای جرم تهدید، مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا حبس از دو ماه تا دو سال را پیش بینی کرده بود. اما با تصویب «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» در سال ۱۳۹۹، تغییر مهمی در میزان حبس این جرم صورت گرفت. بر اساس این قانون، حداقل و حداکثر حبس بسیاری از جرایم، از جمله جرم تهدید، به نصف کاهش یافت.

بنابراین، مجازات فعلی برای جرم تهدید ساده (ماده ۶۶۹)، یکی از موارد زیر است:

• شلاق تا ۷۴ ضربه
• حبس از یک ماه تا یک سال (کاهش یافته از دو ماه تا دو سال)

همانطور که ملاحظه می شود، قانون گذار به قاضی اختیار داده است که بسته به اوضاع و احوال پرونده، شخصیت طرفین، و شدت تهدید، یکی از این دو مجازات را انتخاب کند. این اختیار قاضی، نقش مهمی در تعیین نهایی درجه مجازات ایفا می کند.

پاسخ مستقیم و تحلیلی: تهدید درجه ۶ یا ۷

حال به سراغ انطباق این مجازات ها با جدول درجه بندی مجازات های تعزیری می رویم:

1. مجازات حبس (۱ ماه تا ۱ سال):
   • اگر قاضی حبس ۱ ماه تا ۳ ماه و ۱ روز را تعیین کند، این مجازات در محدوده درجه ۷ قرار می گیرد.
   • اگر قاضی حبس بیش از ۳ ماه و ۱ روز تا ۱ سال را تعیین کند، این مجازات در محدوده درجه ۶ قرار می گیرد.
2. مجازات شلاق (تا ۷۴ ضربه):
   • اگر قاضی شلاق ۱۱ تا ۳۰ ضربه را تعیین کند، این مجازات در محدوده درجه ۷ قرار می گیرد.
   • اگر قاضی شلاق ۳۱ تا ۷۴ ضربه را تعیین کند، این مجازات در محدوده درجه ۶ قرار می گیرد.

نتیجه گیری: با توجه به تحلیل فوق، می توان به صراحت گفت که جرم تهدید ساده (ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی) بسته به تشخیص قاضی و میزان مجازاتی که در نهایت تعیین می شود، می تواند در محدوده درجه ۶ یا درجه ۷ مجازات های تعزیری قرار گیرد.

به عنوان مثال، فرض کنید فردی دیگری را به آتش زدن خانه اش تهدید می کند. اگر قاضی با در نظر گرفتن اینکه تهدید چقدر جدی بوده و سابقه متهم، حکم به ۳ ماه حبس دهد، این جرم در درجه ۷ قرار می گیرد. اما اگر در پرونده ای دیگر، با اوضاع و احوال شدیدتر، قاضی ۶ ماه حبس را صادر کند، آنگاه جرم در درجه ۶ دسته بندی می شود. این انعطاف پذیری در تعیین مجازات، نشان دهنده اهمیت نقش قاضی در عدالت خواهی است.

انواع خاص تهدید و درجه مجازات آن ها

جرم تهدید، تنها به همان شکل ساده ای که در ماده ۶۶۹ تعریف شد، محدود نمی شود. قانون گذار، انواع دیگری از تهدید را نیز پیش بینی کرده که هر کدام ویژگی ها و مجازات های خاص خود را دارند. درک این تفاوت ها برای شناخت دقیق تر جایگاه تهدید درجه چند است ضروری است.

تهدید همراه با اجبار (ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی)

تهدید گاهی به ابزاری برای وادار کردن دیگری به انجام یک عمل خاص تبدیل می شود؛ عملی که فرد تحت شرایط عادی هرگز آن را انجام نمی داد. اینجاست که مفهوم تهدید همراه با اجبار مطرح می گردد که در ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی به آن پرداخته شده است.

تعریف و تفاوت با تهدید ساده

تهدید همراه با اجبار، زمانی اتفاق می افتد که کسی با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید، دیگری را مجبور به دادن نوشته، سند، امضا، مهر یا گرفتن سند و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به اوست، کند. تفاوت اصلی آن با تهدید ساده در این است که:

• جرم مقید به نتیجه است: برخلاف تهدید ساده که مطلق بود و صرف تهدید کفایت می کرد، در ماده ۶۶۸، جرم زمانی کامل می شود که نتیجه مورد نظر (مثلاً اخذ سند یا امضا) حاصل شده باشد. به همین دلیل به آن جرم مقید به نتیجه می گویند.
• همراهی اجبار: عنصر اجبار یا اکراه (فیزیکی یا روانی) در کنار تهدید، رکن اساسی این جرم است.

مجازات و درجه مجازات

مجازات ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی، در ابتدا حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق بود. اما با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، حبس آن نیز تعدیل شده و به ۴۵ روز تا ۱ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق تغییر یافته است.

با توجه به این مجازات ها و سیستم درجه بندی:

• مجازات حبس از ۴۵ روز تا ۱ سال، عمدتاً در محدوده درجه ۶ (بیش از ۳ ماه و ۱ روز تا ۲ سال) قرار می گیرد.
• مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه نیز می تواند در محدوده درجه ۶ (۳۱ تا ۷۴ ضربه) قرار گیرد.

نکته حائز اهمیت این است که در ماده ۶۶۸، برخلاف ماده ۶۶۹ که قاضی یا حبس یا شلاق را تعیین می کرد، قانون گذار از واژه و استفاده کرده است؛ یعنی حبس… و شلاق…. این بدان معناست که قاضی می تواند هر دو مجازات حبس و شلاق را توأمان برای این جرم تعیین کند. از آنجا که درجه مجازات بر اساس بالاترین درجه تعیین شده مشخص می شود، تهدید همراه با اجبار عمدتاً در درجه ۶ مجازات های تعزیری قرار می گیرد.

تهدید در فضای مجازی (جرایم رایانه ای)

با گسترش دنیای دیجیتال، تهدیدات نیز از فضای حقیقی به فضای مجازی منتقل شده اند. تهدید از طریق پیامک، شبکه های اجتماعی، یا ایمیل، امروزه از چالش های حقوقی جدی محسوب می شود.

اشاره به مواد ۷۴۴ و ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی (جرایم رایانه ای)

قانون مجازات اسلامی، در بخش جرایم رایانه ای (کتاب پنجم)، به این موضوع پرداخته است. به ویژه مواد ۷۴۴ و ۷۴۵، که به هتک حیثیت و نشر اکاذیب از طریق سامانه های رایانه ای و مخابراتی مربوط می شوند، می توانند در مواردی که تهدید با هدف آسیب به آبرو یا انتشار اطلاعات خصوصی صورت می گیرد، اعمال شوند.

مجازات ها و درجه مجازات

مجازات هایی که برای این دسته از جرایم پیش بینی شده، شامل جریمه نقدی و/یا حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال است.

با انطباق این مجازات ها با سیستم درجه بندی:

• حبس ۹۱ روز تا ۶ ماه، در درجه ۷ قرار می گیرد.
• حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال، در درجه ۶ قرار می گیرد.
• جزای نقدی ۵ میلیون تا ۴۰ میلیون ریال (۵۰۰ هزار تا ۴ میلیون تومان) نیز بسته به میزان آن می تواند در درجه ۷ یا ۶ قرار گیرد. (جزای نقدی بیش از ۱۰ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال درجه ۷ و بیش از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال درجه ۶).

بنابراین، تهدید در فضای مجازی نیز عمدتاً در درجه ۶ یا ۷ (و گاهی حتی در موارد خاص با حداکثر حبس قبل از کاهش مجازات، درجه ۵) قرار می گیرد. این دسته از تهدیدات به دلیل ابزارهای نوین خود، گاهی پیچیدگی های بیشتری در اثبات و پیگیری دارند.

مصادیق دیگر تهدید (به قتل، آبروریزی، اسیدپاشی، پخش عکس و فیلم خصوصی، پیامکی و…)

بسیاری از انواع خاص تهدید که در افکار عمومی مطرح می شوند، در واقع زیرمجموعه همان ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی قرار می گیرند، مگر اینکه با جرایم دیگری ترکیب شده باشند.

• تهدید به قتل: این مورد صراحتاً در ماده ۶۶۹ ذکر شده و بنابراین، درجه ۶ یا ۷ محسوب می شود.
• تهدید به آبروریزی یا پخش عکس و فیلم خصوصی: این نوع تهدید، مصداق تهدید به ضرر شرفی یا افشای سر است و تحت پوشش ماده ۶۶۹ قرار می گیرد، بنابراین درجه ۶ یا ۷ خواهد بود. اگر از طریق فضای مجازی و همراه با انتشار باشد، می تواند مشمول مواد ۷۴۴ و ۷۴۵ نیز باشد که باز هم درجه ۶ یا ۷ را در بر می گیرد.
• تهدید به اسیدپاشی: این تهدید نیز مصداق تهدید به ضررهای نفسی (جسمی) است و تحت ماده ۶۶۹، درجه ۶ یا ۷ مجازات را به دنبال دارد. البته اگر این تهدید عملی شود، خود اسیدپاشی مجازات بسیار سنگین تری (مثل قصاص یا دیه و حبس تعزیری) دارد که کاملاً متفاوت از جرم تهدید است.
• تهدید پیامکی یا تلفنی: این ها نیز صرفاً وسیله ای برای ارتکاب جرم تهدید (ماده ۶۶۹) هستند و بنابراین، درجه مجازات آن ها همان درجه ۶ یا ۷ خواهد بود.

در نهایت، اغلب این مصادیق، در قالب تهدید ساده یا تهدید از طریق فضای مجازی قرار می گیرند و بنابراین جایگاه آن ها در سیستم درجه بندی، همان درجه ۶ یا ۷ است، مگر اینکه شرایط خاصی (مانند اجبار به اخذ سند) آن ها را در شمول ماده ۶۶۸ یا سایر مواد خاص قرار دهد.

نکات مهم حقوقی و کاربردی پیرامون جرم تهدید و درجه آن

درک درجه مجازات تهدید، تنها یک جنبه از پیچیدگی های این جرم است. ابعاد حقوقی و کاربردی دیگری نیز وجود دارند که دانستن آن ها برای هر کسی که با پرونده ای از جنس تهدید روبرو می شود، ضروری است. این نکات، راهنمایی های عملی را برای مواجهه با این جرم ارائه می دهند.

شروع به جرم تهدید: چرا مجازات ندارد؟

در بسیاری از جرایم، حتی شروع به جرم نیز مجازات دارد. به این معنا که اگر فردی قصد ارتکاب جرمی را داشته باشد و اقداماتی را در جهت آن آغاز کند اما به دلایلی موفق به اتمام آن نشود، باز هم ممکن است مجازات شود. با این حال، شروع به جرم تهدید مجازات ندارد.

دلیل این امر، ارتباط مستقیم با درجه مجازات جرم تهدید است. طبق ماده ۱۲۲ قانون مجازات اسلامی، تنها شروع به جرائمی که مجازات قانونی آن ها حبس تعزیری درجه یک تا پنج باشد، جرم انگاری شده و قابل مجازات است. از آنجا که جرم تهدید، همانطور که پیشتر بررسی شد، عمدتاً در درجه ۶ یا ۷ قرار می گیرد، طبق قانون، شروع به ارتکاب آن مجازاتی ندارد. این بدان معناست که تا زمانی که رفتار تهدیدآمیز به مرحله تحقق و ابراز نرسیده باشد و تنها در حد قصد یا اقدامات اولیه باشد، نمی توان فرد را مجازات کرد.

قابل گذشت بودن جرم تهدید

یکی از ویژگی های مهم و تسکین دهنده جرم تهدید برای برخی طرفین، قابل گذشت بودن آن است. طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، جرم تهدید جزء جرایم قابل گذشت محسوب می شود. این یعنی:

• اگر شاکی (فرد تهدید شده) پس از طرح شکایت، از شکایت خود صرف نظر کند و گذشت نماید، تعقیب کیفری متهم متوقف می شود.
• حتی اگر حکم صادر شده و در حال اجرا باشد، گذشت شاکی می تواند منجر به موقوفی اجرای مجازات شود.

این ویژگی فرصتی را برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات و ترمیم روابط فراهم می آورد، به ویژه در مواردی که طرفین به نوعی با یکدیگر در ارتباط هستند و به دنبال راهی برای کاهش تنش می باشند.

نقش قاضی در تعیین میزان مجازات

همانطور که قبلاً اشاره شد، برای جرم تهدید، قانون گذار یک محدوده مجازات (مثلاً ۱ ماه تا ۱ سال حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق) تعیین کرده است. در این محدوده، قاضی از اختیارات قابل توجهی برای تعیین میزان دقیق مجازات برخوردار است.

قاضی با در نظر گرفتن اوضاع و احوال قضیه و شخصیت طرفین (هم متهم و هم شاکی) تصمیم گیری می کند. عواملی مانند سابقه کیفری متهم، انگیزه او از تهدید، شدت و نوع تهدید، تأثیر تهدید بر شاکی، و حتی وضعیت اجتماعی و اقتصادی طرفین، می توانند بر تصمیم قاضی مؤثر باشند. این اختیار قاضی، ابزاری مهم برای برقراری عدالت و متناسب سازی مجازات با شرایط خاص هر پرونده است.

اهمیت مستندسازی: جمع آوری ادله برای اثبات تهدید

در یک پرونده تهدید، حرف شاکی به تنهایی برای اثبات جرم کافی نیست. دلیل و مدرک نقش حیاتی دارند. جمع آوری ادله معتبر برای اثبات وقوع تهدید، از مهمترین گام هایی است که شاکی باید بردارد. این ادله می تواند شامل موارد زیر باشد:

• پیامک ها و چت های ضبط شده: اسکرین شات از پیام های تهدیدآمیز در شبکه های اجتماعی یا پیامک ها.
• تماس های ضبط شده: در صورت امکان و با رعایت قوانین مربوط به ضبط مکالمات.
• شهادت شهود: افرادی که شاهد وقوع تهدید بوده اند.
• ایمیل ها و نامه ها: هرگونه مکاتبه تهدیدآمیز کتبی یا الکترونیکی.

بدون مستندات کافی، اثبات جرم تهدید دشوار خواهد بود و ممکن است پرونده با شکست روبرو شود.

مرور زمان: تأثیر درجه مجازات بر مدت آن

مرور زمان، مدت زمانی است که پس از انقضای آن، تعقیب کیفری جرم یا اجرای حکم مجازات دیگر ممکن نیست. درجه مجازات جرم، تأثیر مستقیم و مهمی بر مدت مرور زمان آن دارد. هرچه درجه مجازات بالاتر باشد، مدت مرور زمان طولانی تر خواهد بود.

از آنجا که جرم تهدید عمدتاً در درجه ۶ یا ۷ قرار می گیرد، مدت مرور زمان خاص خود را دارد که باید توسط شاکی یا وکیل او پیگیری شود. اگر شاکی در مهلت مقرر قانونی اقدام به شکایت نکند یا پرونده را پیگیری ننماید، ممکن است حق او برای تعقیب قضایی از بین برود.

تفاوت تهدید با توهین: تمایز ظریف حقوقی

جرم تهدید و توهین، هر دو از جرایم علیه حیثیت و آسایش روانی افراد هستند، اما تفاوت های کلیدی دارند:

• تهدید (ماده ۶۶۹): ترساندن فرد به ارتکاب عمل نامشروع در آینده. عنصر اصلی آن ایجاد ترس است.
• توهین (ماده ۶۰۸): هرگونه فحاشی یا استعمال الفاظ رکیک که موجب هتک حرمت و سبک شمردن دیگری شود. عنصر اصلی آن تحقیر و توهین به شخصیت است.

مجازات توهین، طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۳۹۹)، جزای نقدی درجه شش است. تشخیص دقیق بین این دو جرم، در گرو تحلیل دقیق قصد مرتکب و محتوای رفتار اوست.

لزوم مشاوره حقوقی: اهمیت مراجعه به وکیل متخصص کیفری

با توجه به پیچیدگی های جرم تهدید، تنوع مصادیق آن، تغییرات قانونی (مانند قانون کاهش مجازات حبس تعزیری) و تأثیرات گسترده درجه مجازات بر سرنوشت پرونده، مشاوره با یک وکیل متخصص کیفری از اهمیت حیاتی برخوردار است. یک وکیل باتجربه می تواند:

• پرونده را به دقت بررسی و بهترین استراتژی را پیشنهاد دهد.
• در جمع آوری ادله و مستندسازی کمک کند.
• از حقوق شاکی یا متهم در مراجع قضایی دفاع کند.
• در مورد قابل گذشت بودن یا نبودن جرم و آثار آن راهنمایی نماید.
• و به طور کلی، راهنمای شما در مسیر پرفراز و نشیب دادرسی باشد.

نتیجه گیری

در گشت و گذارمان در لایه های مختلف قانون مجازات اسلامی، تلاش شد تا به سوال اساسی تهدید درجه چند است پاسخی جامع و تحلیلی ارائه شود. دریافتیم که جرم تهدید، آن قدر که به نظر می رسد، ساده و یک بعدی نیست و ابعاد گسترده ای دارد که هر یک از آن ها می تواند مسیر یک پرونده حقوقی را دگرگون سازد.

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، شالوده جرم تهدید ساده را تشکیل می دهد که عمدتاً مجازاتی از ۱ ماه تا ۱ سال حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق را در بر می گیرد. این مجازات ها، پس از انطباق با جدول ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی، نشان می دهند که جرم تهدید ساده، در محدوده درجه ۶ یا ۷ مجازات های تعزیری قرار می گیرد. این طبقه بندی نه تنها تعیین کننده میزان حبس و شلاق است، بلکه بر مرور زمان، قابلیت عفو، تعلیق و آزادی مشروط نیز تأثیر مستقیم دارد.

همچنین دیدیم که انواع خاص تهدید، مانند تهدید همراه با اجبار (ماده ۶۶۸) و تهدیدات در فضای مجازی، هرچند دارای جزئیات و تفاوت هایی هستند، اما اغلب در همان طیف درجه ۶ یا ۷ (و گاهی در شرایط خاص درجات بالاتر) قرار می گیرند. این امر بر اهمیت درک کامل سیستم درجه بندی مجازات ها تأکید می کند.

نکات حقوقی و کاربردی مانند عدم مجازات شروع به جرم تهدید، قابل گذشت بودن این جرم، نقش کلیدی قاضی، لزوم مستندسازی، و تفاوت آن با توهین، همگی بر پیچیدگی و ظرافت های موجود در این حوزه صحه می گذارند. در مواجهه با چنین پرونده هایی، هر قدمی که برداشته می شود، می تواند تأثیری عمیق بر نتیجه داشته باشد. در دنیای حقوق که هر کلمه و هر ماده ای معنای خاص خود را دارد، آگاهی و اقدام هوشمندانه، تفاوت ها را رقم می زند.

برای اطمینان از اینکه در مسیر صحیح گام برمی دارید و از حقوق خود به طور کامل دفاع می کنید، دریافت مشاوره تخصصی از یک وکیل با تجربه در امور کیفری امری حیاتی است. این کار می تواند چراغ راهی باشد در پیچ و خم های دادرسی و به شما کمک کند تا با دیدی بازتر و قدرتی بیشتر، با چالش های حقوقی مواجه شوید.