سطح نرمال hgb در آزمایش خون چقدر است؟

هموگلوبین (Hgb) یکی از مولفه‌های مهمی است که در آزمایش خون اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش به اندازه‌گیری میزان هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون می‌پردازد. مقدار هموگلوبین معمولاً به گرم بر دسی‌لیتر خون اندازه گرفته می‌شود. اندازه‌گیری هموگلوبین یا hb می‌تواند به تشخیص اختلالات مرتبط با خون مانند کم‌خونی یا اضافه بودن هموگلوبین منجر شود و در تعیین وضعیت سلامتی فرد نقش دارد. در این مقاله؛ به بررسی عمیق‌تر در مورد آزمایش hgb یا (hgb test) و نقش هموگلوبین در سلامتی پرداخته خواهد شد.

آزمایش hgb

آزمایش هموگلوبین معمولاً به‌عنوان بخشی از آزمایشات خون انجام می‌شود و میزان هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند. هموگلوبین اصلی که در خون وجود دارد؛ پروتیینی است که اکسیژن را به گلبول‌های قرمز می‌چسباند و از ریه‌ها به اعضا و بافت‌های بدن منتقل می‌کند. این پروتیین همچنین دی‌اکسیدکربن را از اندام‌ها به ریه‌ها بازمی‌گرداند.

متوسط معمولی برای سطح هموگلوبین در بزرگسالان در حدود 12 تا 18 گرم بر دسی‌لیتر خون است؛ اما این مقدار ممکن است بسته به جنسیت؛ سن و شرایط فیزیولوژیکی فرد متغیر باشد. کاهش یا افزایش سطح هموگلوبین می‌تواند نشانه اختلالات مختلفی از جمله کم‌خونی یا افزایش فشارخون باشد.

اگر نتیجه آزمایش هموگلوبین غیرعادی باشد و همچنین علایمی مانند خستگی شدید؛ سرگیجها تنگی نفس داشته باشید؛ بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت این اختلالات را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

آزمایش hgb: اهمیت؛ زمان‌های توصیه‌شده و کاربردها

آزمایش هموگلوبین (Hgb) بخش حیاتی از پانل شمارش کامل خون است و به‌عنوان یک ابزار اساسی برای ارزیابی وضعیت کلی سلامتی بدن به کار می‌رود. پزشک ممکن است این آزمایش را در زمان‌های مختلف به شما توصیه کند:

معاینات پزشکی عمومی: زمانی که به پزشک برای یک معاینه عمومی مراجعه می‌کنید؛ انجام آزمایش hgb به‌عنوان بخشی از شمارش کامل خون؛ می‌تواند به پزشک کمک کند تا سلامتی عمومی شما را بررسی کند و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهد.

تشخیص علایم: اگر با علایمی مانند ضعف؛ خستگی؛ تنگی نفس یا سرگیجه روبرو هستید؛ پزشک ممکن است آزمایش hgb را تجویز کند تا علت این علایم را بررسی کند. این ممکن است ناشی از کم‌خونی یا پلی‌سیتمی‌ورا باشد.

نظارت بر وضعیت سلامت: اگر تاریخچه‌ای از کم‌خونی یا پلی‌سیتمی‌ورا دارید؛ پزشک ممکن است آزمایش hgb را برای نظارت بر وضعیت سلامت شما و ارایه راهنمایی در درمان تجویز کند.

به‌طورکلی؛ این آزمایش می‌تواند در هر زمانی که پزشک شما ضروری دانسته باشد انجام شود؛ بنابراین همیشه مهم است که همکاری با پزشک خود را در انتخاب زمان انجام این آزمایش داشته باشید.

روش و شرایط انجام آزمایش hgb خون

برای انجام آزمایش hgb خون؛ ابتدا یک نمونه از خون از انگشت یا رگ گرفته می‌شود که این کار توسط یک پرستار یا تکنسین آزمایشگاه انجام می‌شود. در مورد نوزادان؛ ممکن است نمونه خون از پاشنه پا گرفته شود.

پس از جمع‌آوری نمونه خون؛ آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کنند. در آزمایشگاه؛ نمونه خون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌گیرد و غلظت هموگلوبین در آن اندازه‌گیری می‌شود. سپس نتایج به پزشک اطلاع داده می‌شود تا وضعیت سلامتی افراد ارزیابی شود و در صورت لزوم؛ درمان مناسب به آن‎ها توصیه شود.

پیش از انجام آزمایش؛ مهم است که از پزشک خود در مورد هرگونه دستورات یا راهنمایی‌های خاص برای آماده‌سازی قبل از آزمایش مشاوره بگیرید.

چرا آزمایش hgb انجام می‌شود؟

آزمایش hgb اهمیت بسیاری در تشخیص و پیگیری برخی از وضعیت‌های سلامتی دارد. با استفاده از نمونه خون؛ غلظت انواع هموگلوبین موجود در خون اندازه‌گیری می‌شود. روش نمونه‌گیری معمولاً به این صورت است که متخصص آزمایشگاهک نمونه از خون شما را از انگشت یا رگ جمع‌آوری می‌کند و سپس نمونه را در داخل یک لوله ویژه نگهداری می‌کند تا در فرصت‌های بعدی تجزیه‌وتحلیل‌های موردنیاز در آزمایشگاه انجام شود.

انجام آزمایش hgb ممکن است حس ناخوشایندی را برای برخی افراد ایجاد کند؛ زیرا عمل نمونه‌گیری معمولاً با حساسیت همراه است. در این حین؛ عمل تزریق معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد. درصورتی‌که احساس حساسیت یا ناراحتی می‌کنید؛ می‌توانید لیست شخصی خود را به‌عنوان همراه در کنار خود داشته باشید.

ممکن است آزمایش hgb به‌عنوان بخشی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) انجام شود. در این آزمایش؛ علاوه بر هموگلوبین؛ سایر مولفه‌های مهم خون مانند گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها نیز اندازه‌گیری می‌شوند. غیرطبیعی بودن هر یک از این مولفه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری‌ها یا ناهنجاری‌های خونی باشد.

قادیر طبیعی هموگلوبین چیست؟

مقدار طبیعی هموگلوبین وابسته به سن و به ویژه به جنسیت است. زنان به طور طبیعی مقدار هموگلوبین کمتری دارند که این مهم به دلیل خونریزی ماهانه آنها است. جدول زیر محدوده هدف را در بزرگسالان نشان می دهد:

جنسیت	هموگلوبین طبیعی
مرد	13.5 تا 17.5 گرم در دسی لیتر
زن	12.0 تا 15.5 گرم در دسی لیتر

کودکان در این رابطه گروه خاصی را تشکیل می دهند و جداول خاصی برای آنها وجود دارد که در آن مقدار Hb با توجه به سن ذکر شده است. نوزادان تازه متولد شده دارای یک خصوصیت اضافی دیگر نیز هستند. آنها دارای به اصطلاح هموگلوبین جنینی هستندکه اکسیژن را بهتر از هموگلوبین بزرگسالان جذب می کند. این هموگلوبین در طی چند ماه اول زندگی به تدریج تجزیه و بغیر از موارد خاص ؛ باز تولید نمی شود.

شکل دیگری از هموگلوبین ؛ هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)[1] است. به این معنی که هموگلوبین بعنوان یک پروتیین با گلوکز متصل شده است. این روند به سطح قند خون بستگی دارد و به همین دلیل است که نسبت هموگلوبین گلیکوزیله امکان بررسی قند خون را فراهم می کند. این “هموگلوبین گلیکوزیله” به عنوان مقدار HbA1c یا “قند دراز مدت” شناخته می شود و برای نظارت بر روند دیابت مهم است. در افراد سالم ؛ این مقدار حدود 5 درصد از هموگلوبین کل است. در مورد دیابت نوع 2 و در طول دوره درمان باید در حالت ایده آل کمتر از 6.5 درصد باشد.

تفاوت بین هموگلوبین بالا و هماتوکریت چیست؟

هماتوکریت حجم گلبول های قرمز خون در مقایسه با سایر سلول های خونی است. افراد مبتلا به هموگلوبین بالا اغلب هماتوکریت بالایی دارند؛ به این معنی که تعداد گلبول های قرمز خون آن ها به طور نامنظمی بالا است.

درمان هموگلوبین بالا

درمان سطح هموگلوبین بالا به علت آن بستگی دارد. باید سطوح بالای هموگلوبین را جدی بگیرید. گاهی اوقات؛ هموگلوبین بالا بهک بیماری زمینه ای جدی اشاره می کند. حتی اگر بیماری زمینه‌ای ندارید؛ مهم است که تعداد هموگلوبین بالا را درمان کنید. سطوح بالای هموگلوبین نامنظم می تواند منجر به عوارضی مانند لخته شدن خون شود .

در برخی موارد؛ پزشک ممکن است برای درمان هموگلوبین بالا به ویژه در پلی سیتمی ورا؛ فلبوتومی را توصیه کند. در فلبوتومی؛ پزشک یک سوزن را در یکی از رگ های شما وارد می کند و گلبول های قرمز اضافی را خارج می کند. ممکن است لازم باشد چندین بار این کار انجام شود تا سطح هموگلوبین در محدوده معمولی خود قرار گیرد.

رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی

اگر هموگلوبین بالایی دارید؛ مهم است که از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کنید. هیچ توصیه غذایی خاصی برای کاهش سطح هموگلوبین ایجاد نشده است؛ اما با این حال موارد زیر دستورالعمل هایی وجود دارند که می توانید از آنها پیروی کنید:

• آب کافی بنوشید.
• از مصرف الکل اجتناب کنید.
• از مصرف داروهای افزایش دهنده عملکرد خودداری کنید.
• مقدار کافی میوه؛ سبزیجات و پروتیین بدون چربی بخورید.
• از مصرف غذاهایی که قند یا چربی بالایی دارند خودداری کنید.