عکس | گیاهی که در مریخ هم رشد می کند

به گزارش اتاق زندگانی؛ در ابتدا سطح زمین به شدت برای حیات سکونت ناپذیر بود؛ اما این امر مانع از آن نشد که گروهی از موجودات زنده به نام خزه تباران که امروزه شامل خزه ها؛ جگرواش ها و شاخ واش ها هستند؛ نتوانند از محیط امن و حاصلخیز اقیانوس ها به افق های جدیدتر راه پیدا کنند.

موفقیت خزه های راه گشای زمینی به توانایی آن ها برای کنترل و هضم مواد مغزی سنگ ها و در عین حال بقا در شرایط سختی وابسته است که تحملش برای دیگر موجودات زنده ممکن نیست؛ اما با گسترش خزه ها در سرتاسر محدوده های سنگی؛ خاک شکل گرفت و باعث شد شکل های کمترسرسخت حیات بتوانند به تدریج به خشکی ها راه پیدا کنند.

ظرفیت ژنتیکی یادشده همچنان در خدمت خزه های سرتاسر جهان است. به همین دلیل؛ پژوهشگرها باور دارند که می توان توانایی های ذاتی آن ها را برای استعمار مریخ به کار برد و زمینه را برای دیگر شکل های کم دوام تر حیات مثل محصولات زراعی فراهم کرد.

برخلاف خزه های جنگلی روح نواز که در ذهنتان نقش بسته است؛ خزه سینتریچا کانینرویس (Syntrichia caninervis) روشی مقرون به صرفه را برای زندگی دارد. این نوع خزه در بیابان های چین و ایالات متحده در کنار کوه های یخی پامیر؛ تبت؛ خاورمیانه؛ جنوبگان و مناطق اطراف جنوبگان شکوفا می شود.

بیابان قربان تونغوت در شمال غرب چین یکی از مراکز رشد خزه سینتریچا کانینرویس است؛ به طوری که تراکم این خزه در آنجا نسبت به هر نقطه ای از دنیا بیشتر است؛ درحالی که دمای منطقه بین منفی 40 درجه تا مثبت 65 درجه سانتی گراد متغیر هستند و رطوبت نسبی به 1٫4 درصد می رسد.

بیرون بردن خزه سینتریچا کانینرویس از محدوده آسایش آن کار راحتی نیست؛ اما لی و همکارانش می خواستند گیاه را در معرض آزمایش قرار دهند. آن ها در آزمایشگاه واکنش خزه را به بی آبی شدید؛ انجماد بلندمدت (منفی 80 درجه سانتی گراد به مدت 3 تا 5 سال و منفی 196 درجه سانتی گراد به مدت 15 الی 30 روز)؛ پرتوها (با دوز 500 تا 16هزار گری) و شرایط مریخ مانند در تاسیسات شبیه سازی جو سیاره ای آکادمی علوم چین (PASF) بررسی کردند.

در شبیه سازی مریخ؛ گیاهان در معرض فشارهای تقریبی 650 پاسکال (Pa)؛ مشابه فشار 680 تا 790 پاسکال روی مریخ قرار داده شدند. هنگام شب؛ دما برابر با منفی 60 درجه سانتی گراد بود و در طول روز به 20 درجه سانتی گراد می رسید که معادل شرایط مریخ در بخش استوا و مناطق با ارتفاع متوسط است. آن ها همچنین ترکیب گاز جوی و سطوح پرتوهای فرابنفش را نزدیک به شرایط مریخی شبیه سازی کردند.

تحمل کم آبی برای سینتریچا کانینرویس بسیار آسان است. این گیاه به سرمای شدید هم بی اعتنا بود. کل گیاهان منجمد پس از یخ زدایی احیا شدند و گیاهانی که پیش از انجماد؛ درمعرض کم آبی قرار داشتند؛ با سرعت بیشتری نسبت به همتایان خیس خود احیا شدند. در مواجه با سطوح پرتوهای 50 گری که می تواند انسان را بکشد؛ گیاه سینتریچا کانینرویس هیچ آسیبی ندید. در 500 گری؛ رشد آن حتی سرعت پیدا کرد. پژوهشگرها می نویسند: گرچه راه زیادی تا تولید زیستگاه های خودبسنده در دیگر سیاره ها داریم؛ پتانسیل بالای سینتریچا کانینرویس را به عنوان گیاهی پیشتاز برای رشد در مریخ ثابت کردیم. با نگاهی به آینده انتظار داریم که این خزه امیدبخش را بتوانیم به مریخ یا ماه ببریم تا احتمال مستعمره سازی گیاهی و رشد آن در فضای خارجی را بررسی کنیم.

5858