آشنایی با معنی دیو در شاهنامه تاریخ خانه سازی و شهرسازی در ایران بر اساس شاهنامه

به گزارش خبرگزاری اتاق زندگانی؛ به نقل از خانه اندیشمندان علوم انسانی؛ نشست ماهانه شاهنامه پژوهی تخصصی با حضور استادان و صاحب نظران و شاهنامه پژوهان؛ به همت موسسه فرهنگی بزرگمهر حکیم؛ به دبیری و مدیریت دکتر محمد رسولی( شاهنامه شناس) با بررسی سرآغاز جنگ های ایران و توران؛ و همچنین تاریخ خانه سازی و شهر سازی در ایران بر اساس شاهنامه؛ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد؛ و معلوم گشت که انسان ایرانی از آغاز سپیده دم تاریخ در دوران کیومرث نوعی از خانه سازی را دانسته بود و سپس به تدریج بر نوع و گونه و کیفیت آن افزوده است. تا حدی که در زمان جمشید این هنر به اوج خود رسیده است.
اما در ابتدای این نشست؛ دکتر هوشنگ طالع با اشاره به” چیستی و کیستی دیو و دیوها” در شاهنامه؛ اظهار داشت: بیان “دیو” در واقع اشاره به خداوند داشته است؛ زیرا در درازنای تاریخ؛ تا چندین هزار سال دیو معنای خدا می داده است. چنانکه هنوز هم در برخی کشورها ( از جمله فرانسه؛ هندوستان و…) این واژه با اندکی تفاوت در تلفظ معنی خداوند می دهد.
وی گفت: ایرانیان باورمند بودند ( و هستند) که همه دانش ها و علوم نزد خداوند است؛ اگر هم انسان دانشی را با کوشش کشف می کند؛ باز این لطف خدا به انسان است که دانش و یا حکمتی را به انسان اعطا نموده است؛ از این رو در شاهنامه می خوانیم که ” دیوان به ایرانیان (انسان ها) خط و نوشتن آموختند”.
در ادامه؛ دکتر محمد رسولی نویسنده کتاب ” نگاهی نو به شاهنامه” بیان داشت: اینکه در شاهنامه می خوانیم تهمورث؛ “دیوان را به افسون ببست” اشاره به پیشرفت علم و دانش دارد؛ زیرا افسون در لغت معنی چاره؛ تدبیر؛ دانش؛ فن و شگرد و شگرد شناسی دارد. در اینجا انسان ایرانی با پیشرفت خود؛ فرا گرفته بود چگونه دانش و رموز علوم و قوانین هستی و فیزیک و شیمی را کشف کند. این توانمندی و توفیقات در کنار باورمندی به اینکه همه دانش ها نزد خداست؛ سبب میشود که در شاهنامه بخوانیم؛ دیوان ” نبشتن به خسرو بیاموختند” و بخوانیم که تهمورث ” از ایشان دو بهره به افسون ببست”.
این شاهنامه شناس افزود: شاید راز مهم این بیت
” از ایشان دو بهره به افسون ببست – دگرشان؛ به گرز گران کرد پست”
همین است که تا حد امکان با تسلط بر علم و دانش؛ امور را پیش بردند و هر کجا که علم به آن نرسیده بود؛ با مقاومت و پایداری و امکانات فیزیکی زندگی را اداره می کردند.

در این نشست؛ منوچهر پیشوا به پژوهشهای خود به تاریخچه معماری و به ویژه هنر “طاق زدن” اشاره کرد و گفت: متاسفانه شاهد هستیم که بسیاری از هنرهای معماری دوره اشکانیان؛ منسوب به ساسانیان شده است.
در ادامه این نشست به نکته مهم” پیدایش گردونه؛ ارابه” در شاهنامه اشاره شد که ایرانیان از آغاز کار منوچهر دارای آن بودند؛ و سیدجعفر سیدموسوی فعال فرهنگی و شاهنامه پژوه؛ در این باره گفت: در برخی آثار باستانی و مساجد قدیمی؛ از جمله و به طور مشخص در مسجد یزد؛ تصویر گردونه و گردونه اتاق زندگانی را کشیده اند. این امر نشان می دهد تصویر این گردونه که شبیه به همان صلیب شکسته معروف است ارتباطی با حزب نازی آلمان نداشته است و از دیرباز وجود داشته و نشانی ایرانی است.
این نشست که با حضور علاقمندان به شاهنامه همراه بود؛ مسعود جهان نما؛ شاهنامه پژوه؛ فعال فرهنگی و حقوقدان؛ زهرا گلسرخی و بانو احمدی ازشاهنامه پژوهان حاضر به ارایه موضوعات و نظریه خود در خصوص شاهنامه پرداختند.
شایان ذکر است نشست های شاهنامه پژوهی تخصصی بیش از دو سال است که در اواخر هر ماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود.

22057