خلاصه کتاب آمادگی و مقابله در برابر سیل ( نویسنده کمال درخشانی، سید محمد میرسمیعی )

کتاب «آمادگی و مقابله در برابر سیل» اثر کمال درخشانی و سید محمد میرسمیعی، راهنمایی جامع برای درک، پیشگیری و واکنش مؤثر در برابر سیلاب ها ارائه می دهد. این اثر ارزشمند، با رویکردی عمیق، به خوانندگان می آموزد چگونه خود و عزیزانشان را در برابر این بلای طبیعی ایمن نگاه دارند.

تغییرات اقلیمی و توسعه نامنظم شهری، پدیده سیل را به یک چالش جهانی و ملی تبدیل کرده است، از این رو، دسترسی به اطلاعات کاربردی و علمی برای مدیریت این بحران حیاتی به نظر می رسد. این کتاب به عنوان بخشی از مجموعه «راهنمای کاربردی آمادگی در برابر بحران»، با تکیه بر دانش و تجربه نویسندگان خود، مسیری روشن برای آمادگی، مقابله و بازسازی پس از وقوع سیل ترسیم می کند. در ادامه، مهمترین آموزه های این کتاب در قالب یک خلاصه جامع و تحلیلی مرور می شود تا درک عمیق تری از چالش ها و راهکارهای مدیریت سیلاب به دست آید.

مبانی و شناخت سیل: درک ریشه ها و ابعاد این بلای طبیعی

شناخت دقیق سیل، اولین گام در مسیر آمادگی و مقابله با آن است. این کتاب با ظرافت و دقت، به بررسی ابعاد مختلف پدیده سیل می پردازد و پایه های درک آن را برای خواننده فراهم می آورد. این بخش، خواننده را با تعاریف، علل و ابعاد تخریبی سیل آشنا می کند و دیدگاهی جامع از این بلای طبیعی ارائه می دهد.

تعریف سیل: ماهیت و گونه ها

سیل به عنوان یکی از رایج ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی، اغلب به افزایش حجم آب رودخانه ها یا هر منبع آبی دیگر گفته می شود که از بستر طبیعی خود فراتر رفته و به مناطق خشکی پیرامون خود هجوم می آورد. این پدیده می تواند در مقیاس های مختلف، از آبگرفتگی های موضعی تا طغیان های گسترده رودخانه ای، رخ دهد و پیامدهای ویرانگری به همراه داشته باشد.

این کتاب به تشریح انواع سیل می پردازد که هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند و نیازمند رویکردهای متفاوتی برای پیش بینی و مدیریت هستند. سیلاب های ناگهانی (Flash Floods) که اغلب در اثر بارندگی های بسیار شدید و ناگهانی در مناطق کوهستانی یا حوزه های کوچک آبریز اتفاق می افتند، با سرعت بالای خود فرصت کمی برای واکنش باقی می گذارند. تجربه ای هولناک که می تواند در عرض چند دقیقه، زندگی و اموال را با خود ببرد.

سیلاب های شهری، نتیجه ضعف زیرساخت های شهری، سیستم های زهکشی ناکارآمد و توسعه نامناسب در مناطق شهری هستند. مشاهده آبگرفتگی های وسیع در خیابان ها و منازل پس از یک بارندگی معمولی، گواه این ضعف است. سیلاب های رودخانه ای، که معمولاً در پی بارندگی های طولانی مدت و ذوب برف در حوزه های آبریز بزرگ رخ می دهند، به آرامی افزایش می یابند و فرصت بیشتری برای تخلیه و آمادگی فراهم می کنند، اما وسعت تخریب آن ها می تواند بسیار گسترده باشد.

همچنین، سیلاب های ساحلی که ناشی از طوفان های شدید، امواج بلند و بالا آمدن سطح دریا هستند، مناطق ساحلی را تهدید می کنند. هر یک از این انواع سیل، داستان خود را در تخریب و تغییر سیمای مناطق درگیر تعریف می کنند و درک تفاوت های آن ها، برای هر فردی که در مناطق مستعد سیل زندگی می کند، حیاتی است.

علل وقوع سیل: تقابل طبیعت و دخالت انسان

وقوع سیل پدیده ای پیچیده است که از ترکیب عوامل طبیعی و انسانی سرچشمه می گیرد. کتاب با دقت به هر دو دسته عوامل می پردازد و تصویری واقع بینانه از ریشه های این بحران ارائه می دهد.

عوامل طبیعی نقش اساسی در ایجاد سیل دارند. بارندگی های شدید و طولانی مدت، به ویژه در مناطقی که خاک قدرت جذب آب بالایی ندارد یا اشباع شده است، می تواند به سرعت منجر به طغیان رودخانه ها و آبگرفتگی شود. ذوب سریع حجم عظیمی از برف در کوهستان ها، به خصوص زمانی که با باران همراه باشد، به ناگاه سیلاب های مهیبی را جاری می کند. طوفان های استوایی نیز با خود حجم بالایی از باران را به همراه می آورند که می تواند به سرعت منجر به سیلاب های گسترده شود. توپوگرافی منطقه نیز نقشی حیاتی دارد؛ مناطق با شیب تند و دره های تنگ، مستعد سیلاب های ناگهانی هستند، در حالی که دشت های وسیع با رودخانه های پرپیچ و خم، بیشتر در معرض سیلاب های رودخانه ای قرار می گیرند.

اما عوامل انسانی در سال های اخیر به شکل فزاینده ای بر شدت و فراوانی سیل ها افزوده اند. تخریب پوشش گیاهی، به ویژه جنگل زدایی، توانایی طبیعی زمین برای جذب آب باران را به شدت کاهش می دهد و سرعت رواناب را افزایش می دهد. شهرسازی و توسعه نامنظم در حریم رودخانه ها و مناطق سیل خیز، نه تنها زیرساخت ها را در معرض خطر قرار می دهد، بلکه مسیر طبیعی جریان آب را نیز مختل می کند. تغییر مسیر رودخانه ها، دفع نامناسب زباله ها که منجر به انسداد مجاری آب می شود و احداث سدها به صورت غیراصولی، همگی می توانند تعادل طبیعی را بر هم زنند و زمینه را برای وقوع سیل های مخرب فراهم کنند.

عدم مدیریت صحیح رواناب شهری نیز از جمله عوامل انسانی مهم است. با افزایش سطوح نفوذناپذیر مانند آسفالت و بتن، آب باران به جای نفوذ در خاک، به سرعت از طریق کانال ها و خیابان ها جریان می یابد که می تواند به سرعت سیستم های زهکشی را پر کرده و منجر به آبگرفتگی های وسیع شود. این تقابل میان طبیعت و دخالت های نامسئولانه انسان، ابعاد جدیدی به بحران سیل بخشیده است.

ابعاد تخریبی سیل: خسارات جانی، مالی و زیست محیطی

سیلاب ها، فراتر از جاری شدن آب، با خود ویرانی و اندوه به همراه می آورند. کتاب به تفصیل به ابعاد مختلف خسارات ناشی از سیل می پردازد و عمق تأثیرات آن را به تصویر می کشد.

خسارات جانی از دردناک ترین پیامدهای سیل هستند. تلفات و مجروحیت ها، نه تنها به دلیل غرق شدن یا برخورد با اجسام شناور، بلکه به دلیل حوادث ثانویه مانند برق گرفتگی، ریزش آوار و بیماری های پس از سیل نیز رخ می دهند. هر زندگی از دست رفته یا هر فرد مجروح، داستانی از رنج و اندوه را روایت می کند که تا سال ها بر دوش خانواده و جامعه سنگینی می کند.

خسارات مالی نیز ابعاد گسترده ای دارند. تخریب زیرساخت های حیاتی مانند پل ها، جاده ها، شبکه های آب و برق و ارتباطات، زندگی روزمره را مختل می کند. منازل مسکونی و کسب و کارها ویران می شوند، مزارع و محصولات کشاورزی از بین می روند و دام ها تلف می شوند. بازسازی این خسارات، نیازمند زمان و هزینه های هنگفتی است که می تواند بار سنگینی بر اقتصاد یک منطقه یا کشور وارد کند.

خسارات زیست محیطی نیز قابل توجه هستند. آلودگی آب و خاک با فاضلاب ها، مواد شیمیایی و زباله ها، سلامت اکوسیستم ها و جوامع انسانی را به خطر می اندازد. فرسایش خاک، حاصلخیزترین لایه های زمین را با خود می برد و مناطق کشاورزی را غیرقابل استفاده می کند. تخریب زیستگاه های طبیعی، تنوع زیستی را کاهش می دهد و می تواند منجر به انقراض گونه های جانوری و گیاهی شود.

افزون بر این، خسارات اقتصادی و اجتماعی بلندمدتی نیز وجود دارند. بیکاری گسترده به دلیل از دست رفتن مشاغل، مهاجرت اجباری ساکنان مناطق سیل زده به دلیل از دست رفتن خانه ها، شیوع بیماری های واگیردار پس از سیل به دلیل ضعف بهداشت و افت شدید روحیه جامعه، همگی از جمله پیامدهای اجتماعی سیل هستند که نیازمند توجه و برنامه ریزی جامع برای بهبودی هستند.

سیلاب نه تنها آب را به ارمغان می آورد، بلکه با خود ویرانی های عمیق جانی، مالی و زیست محیطی را به همراه دارد که تا مدت ها بر زندگی افراد و جوامع سایه می افکند. درک این ابعاد، انگیزه ای برای آمادگی بیشتر و مدیریت مؤثرتر است.

از پیش بینی تا مدیریت: راهکارهای نوین مقابله با سیلاب

کتاب حاضر به این نکته مهم اشاره دارد که مقابله با سیل تنها به اقدامات پس از وقوع محدود نمی شود، بلکه شامل یک چرخه کامل از پیش بینی، پیشگیری و مدیریت است. این بخش از کتاب، به تفصیل به تکنیک ها و رویکردهایی می پردازد که می توانند از شدت بلایای سیل بکاهند و جامعه را در برابر آن مقاوم تر سازند.

تکنیک ها و سامانه های پیش بینی سیل

پیش بینی دقیق و به موقع سیل، یکی از مهمترین ابزارها برای کاهش خسارات جانی و مالی است. داشتن اطلاعات زودهنگام، به جوامع فرصت می دهد تا اقدامات لازم برای تخلیه، حفاظت از اموال و فعال سازی نیروهای امدادی را انجام دهند. این کتاب بر اهمیت این موضوع تأکید می کند و روش های مختلف پیش بینی را تشریح می کند.

روش های نوین پیش بینی شامل تحلیل داده های هواشناسی و بارندگی است. جمع آوری اطلاعات از ایستگاه های هواشناسی، رادارها و ماهواره ها، امکان مدل سازی الگوهای جوی و تخمین میزان بارش را فراهم می آورد. سپس، این داده ها به مدل سازی هیدرولوژیکی وارد می شوند که جریان آب در رودخانه ها و حوزه های آبریز را شبیه سازی می کند و احتمال وقوع سیل و زمان تقریبی آن را پیش بینی می کند.

سامانه های هشدار سیل (EWS) نقش حیاتی در اطلاع رسانی به موقع به مردم و مسئولین ایفا می کنند. این سامانه ها، با استفاده از حسگرهای پیشرفته در رودخانه ها و مناطق مستعد سیل، سطح آب و سرعت جریان را پایش می کنند و در صورت مشاهده علائم خطر، هشدارهای لازم را صادر می کنند. نقش تکنولوژی های نوین مانند ماهواره های هواشناسی و رادارهای دوپلر، در پایش وضعیت آب و هوا و ارائه تصاویر لحظه ای از ابرها و بارندگی ها، بسیار پررنگ است. این ابزارها، دید وسیع تری به متخصصان می دهند تا با دقت بیشتری پدیده های جوی منجر به سیل را رصد کنند و آمادگی های لازم را فراهم آورند.

رویکردهای پیشگیرانه در مدیریت حوزه های آبریز

مدیریت سیلاب در حوزه های آبریز، نیازمند اتخاذ رویکردهای جامع و یکپارچه است که هم شامل اقدامات ساختاری و هم غیرساختاری می شود. این کتاب با تحلیل عمیق، چگونگی اجرای این رویکردها را تبیین می کند.

مدیریت ساختاری به احداث سازه های فیزیکی برای کنترل جریان آب اشاره دارد. احداث سدها برای ذخیره آب و کنترل دبی رودخانه ها، دیواره های حفاظتی و سیل بندها در کنار رودخانه ها برای جلوگیری از طغیان آن ها، و لایروبی رودخانه ها برای افزایش ظرفیت عبور آب، از جمله این اقدامات هستند. این سازه ها، اگرچه می توانند در کنترل سیلاب مؤثر باشند، اما نیازمند برنامه ریزی دقیق، نگهداری مستمر و بررسی تأثیرات زیست محیطی هستند.

در کنار رویکردهای ساختاری، مدیریت غیرساختاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اغلب پایدارتر و مقرون به صرفه تر است. آبخیزداری، که شامل مجموعه ای از اقدامات برای حفاظت و احیای منابع طبیعی در یک حوضه آبریز است، می تواند با افزایش نفوذ آب در خاک، رواناب سطحی را کاهش دهد. حفاظت از پوشش گیاهی، به ویژه جنگل ها و مراتع، به عنوان یک اسفنج طبیعی عمل می کند و نقش مؤثری در کاهش سرعت و حجم سیلاب دارد.

همچنین، زونینگ (پهنه بندی) و محدودسازی ساخت و ساز در مناطق پرخطر، از قرار گرفتن مردم و زیرساخت ها در معرض خطر جلوگیری می کند. آموزش و آگاهی عمومی نیز بخش مهمی از مدیریت غیرساختاری است؛ با افزایش دانش مردم درباره خطرات سیل و نحوه آمادگی، می توان آسیب پذیری جامعه را به شکل چشمگیری کاهش داد. اهمیت یکپارچگی مدیریت در کل حوضه آبریز این است که اقدامات در یک بخش نباید منجر به مشکلات در بخش های دیگر شود، بلکه باید یک دیدگاه کلان و هماهنگ در مدیریت منابع آبی اتخاذ شود.

آمادگی همه جانبه: گام های عملی قبل، حین و پس از سیل

اوج اثربخشی کتاب «آمادگی و مقابله در برابر سیل» در ارائه راهنمایی های عملی و مرحله به مرحله برای هر سه فاز بحران است: قبل، حین و پس از وقوع سیل. این بخش ها، به خواننده این امکان را می دهند تا با درک عمیق از رویداد، اقدامات سنجیده ای را در هر مرحله انجام دهد و خود و خانواده اش را در مسیر تجربه سیل، یاری رساند.

آمادگی پیش از سیل: ایمن سازی و برنامه ریزی

آمادگی پیش از سیل، ستون فقرات مدیریت بحران است و می تواند تفاوت بین زندگی و مرگ، یا حداقل، تفاوت بین خسارات جبران ناپذیر و قابل کنترل باشد. این کتاب بر اهمیت برنامه ریزی پیش از وقوع سیل تأکید می کند.

یکی از نخستین و مهمترین گام ها، تهیه کیف اضطراری است. این کیف باید شامل اقلام حیاتی مانند آب آشامیدنی، مواد غذایی خشک و کنسرو شده، داروهای ضروری، مدارک مهم (شناسنامه، کارت ملی، اسناد ملکی) در یک کاور ضد آب، رادیو باتری دار و چراغ قوه باشد. وجود این کیف، اطمینان خاطر را در لحظات بحرانی افزایش می دهد.

شناخت مسیرهای امن و محل های مرتفع در منطقه زندگی، دانش حیاتی دیگری است. هر فرد باید از قبل بداند در صورت وقوع سیل، به کدام سمت حرکت کند و چه مکان هایی امن تر هستند. ایمن سازی منزل نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. بستن ورودی های آب، جابجایی وسایل ارزشمند به طبقات بالا و بررسی سیم کشی برق برای جلوگیری از حوادث ثانویه برق گرفتگی، اقدامات ضروری هستند.

آموزش اعضای خانواده و تعیین نقطه ملاقات اضطراری نیز می تواند در شرایطی که ارتباطات قطع می شود، بسیار مفید باشد. همه اعضای خانواده باید بدانند در صورت جدایی، کجا و چگونه یکدیگر را پیدا کنند. در نهایت، بیمه کردن منازل و اموال در برابر حوادث طبیعی، یک اقدام مالی هوشمندانه است که می تواند بخشی از خسارات را جبران کند و به سرعت بازسازی کمک کند.

واکنش سریع هنگام وقوع سیل: حفظ آرامش و اقدام صحیح

لحظه وقوع سیل، لحظه ای پر از استرس و اضطراب است. کتاب تأکید می کند که حفظ آرامش در این لحظات، کلید واکنش صحیح و ایمن است. آگاهی از اقدامات لازم، می تواند به کنترل اوضاع و نجات جان افراد کمک کند.

اولین گام، حفظ آرامش و اطلاع رسانی به دیگران است. اگر در منزل یا محل کار هستید، به سرعت افراد دیگر را از خطر مطلع کنید. قطع برق و گاز برای جلوگیری از حوادث ثانویه مانند برق گرفتگی یا انفجار، از اهمیت حیاتی برخوردار است. باید به یاد داشت که آب و برق با یکدیگر ترکیب مرگباری را تشکیل می دهند.

یکی از مهمترین توصیه ها، عدم حرکت در آب های جاری و سیلاب است، حتی اگر عمق آن کم به نظر برسد. آب سیلاب می تواند قدرت فوق العاده ای داشته باشد و حتی خودروها را نیز با خود ببرد. پناه گرفتن در مناطق بلند و امن، مانند پشت بام یا طبقات بالای ساختمان، بهترین گزینه است. تلاش برای نجات اموال، نباید به قیمت به خطر انداختن جان تمام شود.

گوش دادن به رادیو و تلویزیون برای دریافت اطلاعیه ها و دستورالعمل های اضطراری از سوی مقامات، بسیار مهم است. این اطلاعیه ها می توانند شامل مسیرهای تخلیه، پناهگاه ها و دیگر اطلاعات حیاتی باشند. در این شرایط، تجربه نشان داده که اطلاعات صحیح، به اندازه آب و غذا حیاتی است.

در میان هیاهوی سیلاب، حفظ آرامش نه تنها به نجات جان خود کمک می کند، بلکه به توانایی فرد در کمک به دیگران نیز می افزاید. هر حرکت سنجیده، می تواند داستانی از مقاومت در برابر طبیعت باشد.

اقدامات پس از سیل: بازسازی و بازگشت به زندگی

زمانی که آب ها فروکش می کنند، چالش های جدیدی آغاز می شوند. مرحله پس از سیل، زمان بازسازی، بهبودی و بازگشت به زندگی عادی است. این کتاب راهنمایی های عملی برای این فاز ارائه می دهد.

اولین اقدام، تأمین ایمنی پس از فروکش کردن آب است. هرگز بدون اطمینان از ایمنی، وارد ساختمان های آسیب دیده نشوید. بررسی سیم های برق افتاده و اجسام معلق در آب، از ضروریات است. خطرات پنهان پس از سیل، گاهی به اندازه خود سیلاب می توانند خطرناک باشند. رعایت بهداشت فردی و عمومی برای پیشگیری از شیوع بیماری ها، بسیار حیاتی است. شستن دست ها، استفاده از ماسک و ضدعفونی کردن محیط، می تواند از اپیدمی ها جلوگیری کند.

استفاده از آب آشامیدنی سالم و ضدعفونی شده نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. آب لوله کشی ممکن است آلوده شده باشد و باید از آب بسته بندی شده یا آب جوشیده و ضدعفونی شده استفاده کرد. همکاری با نیروهای امدادی و رعایت توصیه های آن ها، به تسریع عملیات کمک رسانی و بازسازی کمک می کند. آن ها با تجربه و دانش خود، می توانند بهترین راهنمایی ها را ارائه دهند.

مراحل بازسازی و بازگشت به زندگی عادی، فرآیندی تدریجی و زمان بر است. این کتاب نشان می دهد که با صبر، همکاری و برنامه ریزی دقیق، می توان از ویرانی ها درس گرفت و جوامعی مقاوم تر ساخت. حمایت روانی و اجتماعی از آسیب دیدگان نیز در این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانند بر تبعات روحی بحران غلبه کنند.

نحوه عبور از رودخانه و سیلاب: توصیه های حیاتی برای نجات

یکی از خطرناک ترین موقعیت ها در زمان سیل، تلاش برای عبور از رودخانه ها و مناطق سیل زده است. کتاب با قاطعیت بر تأکید اکید بر عدم عبور از سیلاب در صورت امکان تأکید می کند. این توصیه، مهمترین اصل برای حفظ جان است، زیرا خطرات پنهان و آشکار سیلاب بسیار زیاد هستند.

اما در صورت اضطرار و عدم وجود راهی دیگر، توصیه های حیاتی برای به حداقل رساندن خطر ارائه می شود. ابتدا، ارزیابی دقیق عمق و سرعت آب ضروری است. حتی آب با عمق کم، اگر سرعت بالایی داشته باشد، می تواند فرد را با خود ببرد. استفاده از چوبدستی بلند برای سنجش عمق و استحکام بستر در هر قدم، به فرد کمک می کند تا از افتادن در گودال ها یا برخورد با موانع پنهان جلوگیری کند.

حرکت گروهی نیز می تواند ایمنی را افزایش دهد، زیرا افراد می توانند از یکدیگر حمایت کنند. همچنین، پرهیز از عبور از سیلاب هایی که ارتفاع آن ها از زانو بیشتر است، یک قانون طلایی محسوب می شود. در این ارتفاع، قدرت آب به قدری زیاد است که کنترل بدن بسیار دشوار می شود.

آگاهی از خطرات پنهان در آب، مانند گودال های عمیق، سیم های برق افتاده و اجسام شناور مانند شاخه درختان یا زباله ها، بسیار مهم است. این خطرات می توانند به سرعت وضعیت را به سمتی غیرقابل کنترل سوق دهند. تجربه عبور از سیلاب، تجربه ای سرشار از اضطراب و خطر است که باید تا حد امکان از آن پرهیز کرد و تنها در صورت چاره ای نبود، با رعایت حداکثری نکات ایمنی اقدام نمود.

نتیجه گیری

کتاب «آمادگی و مقابله در برابر سیل» اثر کمال درخشانی و سید محمد میرسمیعی، فراتر از یک راهنمای صرف، به عنوان یک چراغ راه در تاریکی بحران سیل، به جامعه ایرانی خدمت می کند. این اثر با رویکردی جامع و چندوجهی، سه فاز حیاتی مدیریت بحران را پوشش می دهد: قبل، حین و بعد از وقوع سیل. از شناخت عمیق ماهیت و علل سیل گرفته تا پیش بینی و مدیریت هوشمندانه آن در حوزه های آبریز، و در نهایت، ارائه دستورالعمل های عملی برای آمادگی، واکنش و بازسازی، هر صفحه از این کتاب حاوی درس هایی ارزشمند و کاربردی است.

این کتاب به وضوح نشان می دهد که نقش حیاتی آموزش و آگاهی بخشی در کاهش خسارات جانی و مالی سیل چقدر پررنگ است. دانش و آمادگی، بهترین سپر در برابر قدرت ویرانگر طبیعت هستند. وقتی افراد جامعه از خطرات آگاه باشند و بدانند چگونه واکنش نشان دهند، آسیب پذیری به شکل چشمگیری کاهش می یابد و مقاومت جامعه افزایش می یابد.

در نهایت، این اثر بر مسئولیت فردی و اجتماعی در آمادگی در برابر بلایا تأکید می کند. مدیریت سیل، صرفاً وظیفه نهادهای دولتی نیست؛ بلکه هر فرد، هر خانواده و هر جامعه ای نقشی در این چرخه ایفا می کند. از تهیه کیف اضطراری گرفته تا همکاری با نیروهای امدادی، هر گام کوچک می تواند در مجموع به یک حرکت بزرگ برای تاب آوری و ایمنی منجر شود. خواندن این کتاب، نه تنها به افزایش دانش کمک می کند، بلکه الهام بخش تبدیل دانش به عمل می شود و قدمی مهم در جهت ساختن جوامعی ایمن تر و آگاه تر در برابر بلایای طبیعی است.

درباره نویسندگان

کمال درخشانی و سید محمد میرسمیعی، به عنوان نویسندگان کتاب «آمادگی و مقابله در برابر سیل»، تجربیات و تخصص خود را در حوزه های مرتبط با مدیریت بحران، ایمنی و محیط زیست در این اثر گردآوری کرده اند. تخصص و دانش این دو نویسنده، چارچوبی معتبر و کاربردی برای درک چالش های سیل و راهکارهای مؤثر مقابله با آن ارائه می دهد. دیدگاه آن ها، نه تنها بر ابعاد علمی و فنی سیلاب ها تمرکز دارد، بلکه جنبه های انسانی و اجتماعی مواجهه با این بلای طبیعی را نیز مورد توجه قرار می دهد و اثری جامع و فراگیر را به مخاطبان ارائه می دهد.

منابع

این خلاصه بر اساس محتوای کتاب «آمادگی و مقابله در برابر سیل» نوشته کمال درخشانی و سید محمد میرسمیعی، انتشارات پشتیبان، سال ۱۳۹۶ تهیه شده است.