خدمت سربازی در کره شمالی هم برای مردان و هم زنان اجباری است

بله، در کره شمالی خدمت سربازی هم برای مردان و هم زنان اجباری است که آن را از معدود کشورهای جهان با چنین سیاستی متمایز می کند. این خدمت نظامی برای مردان حدود ۱۰ سال و برای زنان حدود ۷ سال به طول می انجامد و از طولانی ترین دوره های سربازی در دنیا به شمار می رود.

در سراسر جهان، مفهوم خدمت نظامی از کشوری به کشور دیگر تفاوت های چشمگیری دارد. برخی کشورها سیستم ارتش حرفه ای و داوطلبانه دارند، در حالی که در برخی دیگر، خدمت سربازی اجباری است. اما در میان تمامی این تفاوت ها، کره شمالی با رویکرد منحصر به فرد خود در قبال سربازی، به ویژه اجباری کردن آن برای هر دو جنسیت، توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. این مقاله قصد دارد به عمق این سیستم نفوذ کرده و با تمرکز بر جنبه های انسانی و تجربیات واقعی افراد، تصویری جامع از شرایط خدمت در ارتش کره شمالی را ارائه دهد. این رویکرد به خواننده کمک می کند تا نه تنها با حقایق و ارقام آشنا شود، بلکه دشواری ها و چالش های زندگی سربازان، خصوصاً زنان، را از نزدیک لمس کند.

سیستم سربازی در کره شمالی: الزام و ریشه ها

فلسفه حاکم بر کره شمالی، نظامی گری را در تار و پود جامعه تنیده است. ایدئولوژی ارتش اول (Songun)، ستون فقرات این کشور را تشکیل می دهد و تاکید می کند که نیروهای مسلح نقش محوری در تمام جنبه های حیات ملی دارند. از همین رو، خدمت نظامی نه تنها یک وظیفه ملی، بلکه ابزاری قدرتمند برای کنترل، تربیت و القای وفاداری به رژیم به شمار می رود. در این بستر، سربازی اجباری برای تمامی شهروندان، فارغ از جنسیت، تبلور این تفکر است که هر فرد باید در جهت تقویت بنیه دفاعی کشور سهیم باشد.

مدت زمان و سن اجبار در ارتش کره شمالی

مدت زمان خدمت سربازی در کره شمالی از جمله طولانی ترین دوره های نظامی در جهان است. مردان پس از اتمام تحصیلات دبیرستانی و از سن ۱۷ سالگی، باید به مدت ۱۰ سال به خدمت بپردازند. برای زنان نیز، این دوره از سن ۱۷ سالگی آغاز شده و حدود ۷ سال به طول می انجامد. این ارقام نه تنها برای ناظران بین المللی، بلکه برای خود شهروندان کره شمالی نیز بار سنگینی از تعهدات را تحمیل می کند. قانونی که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد، خدمت سربازی را برای تمامی زنان بین ۱۷ تا ۲۰ سال اجباری کرد و این امر گستردگی و شدت این سیستم را بیش از پیش نمایان ساخت.

معافیت ها از خدمت سربازی

در سیستمی با این حجم از اجبار، معافیت ها بسیار محدود و نادر هستند. تنها افراد دارای استعدادهای خاص و برجسته در زمینه هایی مانند هنر، موسیقی یا ورزش ممکن است از این خدمت طولانی معاف شوند. این معافیت ها اغلب با هدف استفاده از پتانسیل این افراد برای ارتقای وجهه بین المللی کشور یا بهره برداری داخلی از توانایی هایشان صورت می گیرد. با این حال، درصد بسیار ناچیزی از جمعیت مشمول این استثنا می شوند و اکثریت قریب به اتفاق شهروندان چاره ای جز پذیرش سرنوشت نظامی خود ندارند.

زندگی روزمره در پادگان های کره شمالی: روایت های دشوار

پادگان های کره شمالی تصویری از سخت کوشی و کمبود را به نمایش می گذارند. شرایط فیزیکی زندگی در این مکان ها اغلب ابتدایی و طاقت فرسا است. سربازان در فضاهای محدود و غالباً بتنی اسکان داده می شوند که فاقد امکانات اولیه رفاهی هستند. نبود آب گرم برای استحمام، یکی از مشکلات رایج است که تاثیر مستقیمی بر بهداشت فردی و سلامت عمومی سربازان دارد. آن ها مجبورند در آب سرد کوهستان حمام کنند، که گاهی حتی با ورود حیوانات کوچک مانند قورباغه و مار از طریق شلنگ ها همراه است.

مسائل بهداشتی خاص زنان در ارتش

برای زنان سرباز، چالش های بهداشتی ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد. فقدان دسترسی به پدهای بهداشتی مناسب و کافی، بار سنگینی بر دوش آن ها می گذارد. در بسیاری موارد، زنان مجبور به استفاده مکرر از پدهای کثیف هستند که به مشکلات جدی بهداشتی منجر می شود. علاوه بر این، سوءتغذیه و استرس مداوم ناشی از محیط پادگان، تاثیرات مخربی بر سلامت عمومی و به ویژه دوره های قاعدگی آن ها می گذارد. گزارش ها حاکی از آن است که در بسیاری از زنان سرباز، به دلیل این شرایط سخت، دوره های قاعدگی برای ماه ها و حتی سال ها متوقف می شود. این موضوع نه تنها به دلیل فشار فیزیکی و روانی، بلکه به دلیل کمبود غذای کافی و کیفیت پایین آن، وخیم تر می شود.

روال روزانه و تمرینات سخت

برنامه روزانه در ارتش کره شمالی فشرده و بی رحمانه است. تمرینات نظامی سنگین، جزئی جدایی ناپذیر از زندگی سربازان است که بدن آن ها را تا مرز خستگی کامل پیش می برد. با این حال، تفاوت هایی در وظایف مردان و زنان وجود دارد. در حالی که مردان عمدتاً بر تمرینات رزمی تمرکز می کنند، زنان اغلب علاوه بر آموزش های نظامی، مسئولیت انجام کارهای خانگی مانند آشپزی، نظافت پادگان و شست وشو را نیز بر عهده دارند. این تقسیم کار نابرابر، فشار مضاعفی را بر زنان سرباز وارد می کند.

روایت شخصی: داستان لی سو یئون

داستان لی سو یئون، یک سرباز فراری از کره شمالی، پنجره ای به واقعیت های تلخ زندگی در ارتش این کشور می گشاید. لی سو یئون، دختر یک استاد دانشگاه، در دهه ۹۰ میلادی و در اوج قحطی بزرگ، در ۱۷ سالگی داوطلبانه به ارتش پیوست. انگیزه او نه تنها شور میهن پرستی، بلکه امید به یک وعده غذایی تضمین شده در روز بود؛ واقعیتی که هزاران زن جوان دیگر را نیز به همین مسیر کشاند.

لی سو یئون به وضوح از بوی اتاقک های بتنی سربازخانه و تشک های پوست برنجی سخن می گوید که عرق و بوی بدن را به خود جذب می کردند و هرگز تمیز نمی شدند. او به خاطر می آورد که پس از تنها شش ماه خدمت، به دلیل سوءتغذیه و استرس شدید محیط، دوره های قاعدگی اکثر زنان متوقف شد. این وضعیت، که در شرایط عادی نگران کننده است، برای سربازان زن به نوعی تسکین دهنده بود؛ چرا که قاعدگی تنها بر دشواری های زندگی آن ها می افزود و هیچ امکانات بهداشتی مناسبی برای مدیریت آن وجود نداشت.

پس از حدود یک دهه خدمت، لی سو یئون ارتش را ترک کرد. اما دشواری های زندگی خارج از پادگان، او را به فکر فرار از کره شمالی انداخت. او پس از یک تلاش ناموفق و تحمل یک سال حبس در اردوگاه زندانیان، سرانجام در سال ۲۰۰۸ موفق شد با شنا کردن از رود تومن و عبور از چین، خود را به کره جنوبی برساند. روایت او، گواهی است بر ابعاد انسانی و عمیق رنج هایی که بسیاری از سربازان در این کشور متحمل می شوند.

مسائل انسانی و حقوق بشری

گزارش های متعددی از سوءاستفاده ها و تجاوزات جنسی در ارتش کره شمالی وجود دارد که شرایط ناگوار سربازان زن را دوچندان می کند. با وجود ادعای ارتش مبنی بر برخورد جدی با متخلفین و محکومیت آن ها به حبس طولانی، در عمل، به دلیل ترس قربانیان از شهادت دادن و فقدان سیستم قضایی مستقل، بسیاری از این موارد نادیده گرفته شده و مجرمان از مجازات می گریزند. این فضا، حس آسیب پذیری شدیدی را در میان زنان سرباز ایجاد می کند، به خصوص در محیط هایی که حتی دسترسی به توالت های خصوصی نیز محدود است و گاهی آن ها مجبور به اجابت مزاج در مقابل مردان می شوند.

دولت کره شمالی در سال های اخیر تلاش هایی برای بهبود شرایط بهداشتی زنان سرباز انجام داده است؛ از جمله توزیع محصولات بهداشتی و آرایشی از برندهای داخلی مانند دائدونگ و پیونگ یانگ پروداکتس در برخی واحدها. این اقدامات ممکن است تلاشی برای بهبود روحیه یا تغییر شهرت منفی ارتش در زمینه بدرفتاری با زنان باشد، اما تاثیر واقعی آن ها بر کیفیت زندگی روزمره سربازان، به دلیل مشکلات ساختاری و کمبودهای گسترده، همچنان محل سوال است. این تغییرات جزئی نمی توانند ماهیت سخت و اغلب غیرانسانی خدمت را تغییر دهند.

مقایسه: کره شمالی در برابر کره جنوبی و سایرین

برای درک بهتر سیستم خدمت سربازی در کره شمالی، مقایسه آن با کشورهای دیگر، به ویژه همسایه جنوبی اش، ضروری است. این مقایسه تفاوت های بنیادین در رویکردها و فلسفه های نظامی را آشکار می سازد.

سربازی در کره جنوبی

در کره جنوبی، خدمت سربازی برای مردان اجباری است، اما با مدت زمانی بسیار کوتاه تر و شرایطی کاملاً متفاوت از کره شمالی. مردان کره ای معمولاً حدود ۲۱ ماه (حدود یک سال و ۹ ماه) به خدمت می پردازند که شامل دوره های آموزشی اولیه و خدمت فعال می شود. اما در مورد زنان، وضعیت کاملاً متفاوت است. خدمت نظامی برای زنان در کره جنوبی کاملاً داوطلبانه است. زنانی که علاقه به فعالیت در ارتش دارند، می توانند به صورت داوطلبانه وارد نیروهای مسلح شوند و در صورت انتخاب، مدت خدمت آن ها معمولاً تا یک سال به طول می انجامد. این تفاوت در رویکرد، نه تنها در مدت زمان خدمت، بلکه در کیفیت زندگی، آموزش ها و حقوق سربازان نیز بازتاب می یابد.

ویژگی	کره شمالی	کره جنوبی
مردان	اجباری، ۱۰ سال	اجباری، حدود ۲۱ ماه
زنان	اجباری، ۷ سال	داوطلبانه، حدود ۱ سال (در صورت انتخاب)
سن آغاز خدمت	از ۱۷ سالگی	از ۱۹ سالگی (برای مردان)
هدف اصلی	تقویت ایدئولوژی ارتش اول، کنترل و تربیت شهروندان، آماده سازی دائمی برای جنگ	حفظ امنیت ملی، دفاع از کشور، تربیت نیروی متخصص
شرایط زندگی	سخت، کمبود امکانات بهداشتی، سوءتغذیه، گزارش های متعدد از سوءاستفاده	امکانات رفاهی استاندارد، توجه به بهداشت و سلامت، حقوق بشر

سربازی اجباری زنان در سایر کشورها

در حالی که خدمت سربازی اجباری برای زنان در جهان نسبتاً نادر است، چند کشور دیگر نیز این سیاست را در پیش گرفته اند. به عنوان مثال، در اسرائیل، زنان نیز مانند مردان به خدمت سربازی اجباری می روند، اما مدت زمان آن (حدود ۲۴ ماه) و شرایط خدمت، با کره شمالی تفاوت های اساسی دارد. در کشورهایی مانند نروژ نیز، خدمت سربازی اجباری برای هر دو جنسیت وجود دارد، اما با تاکید بر برابری جنسیتی، امکانات رفاهی مناسب، و حقوق کامل سربازان. این کشورها، برخلاف کره شمالی، در محیط های دموکراتیک و با رعایت حقوق بشر فعالیت می کنند. این تفاوت ها نشان می دهد که حتی در میان کشورهایی که زنان در آن ها به خدمت اجباری می روند، کره شمالی به دلیل طولانی بودن مدت خدمت و شرایط طاقت فرسا و غیرانسانی، بی همتا و در وضعیت افراطی قرار دارد.

پیامدها و آینده

سیستم خدمت سربازی اجباری و طولانی مدت در کره شمالی، پیامدهای عمیقی بر جامعه و اقتصاد این کشور دارد. تخصیص بخش عظیمی از بودجه ملی به ارتش، منابع را از بخش های حیاتی مانند بهداشت، آموزش و توسعه اقتصادی منحرف می کند. این تمرکز افراطی بر نظامی گری، به ویژه در کشوری با منابع محدود، مانع بزرگی بر سر راه پیشرفت و رفاه شهروندان است. جمعیت جوان، به ویژه زنان که سال های طلایی عمر خود را در پادگان ها سپری می کنند، از فرصت های تحصیلی و شغلی محروم می شوند که این امر به نوبه خود بر توانایی جامعه برای رشد و نوآوری تاثیر منفی می گذارد.

دیدگاه های بین المللی و فشارهای حقوق بشری

جامعه بین المللی و نهادهای حقوق بشری همواره از وضعیت حقوق بشر در کره شمالی، از جمله شرایط خدمت سربازی، انتقاد کرده اند. گزارش ها و شهادت های سربازان فراری، تصویر تاریکی از سوءاستفاده ها، کمبودها و نقض کرامت انسانی را به نمایش می گذارند. این انتقادات، غالباً از سوی سازمان ملل متحد، گروه های حقوق بشری و کشورهای دموکراتیک مطرح می شود که خواستار بهبود شرایط و رعایت استانداردهای بین المللی هستند.

چشم انداز تغییر

با توجه به ماهیت رژیم کره شمالی و اولویت بی قید و شرط نظامی گری در فلسفه حکومتی آن، چشم انداز اصلاحات اساسی در سیستم خدمت سربازی در آینده نزدیک بسیار بعید به نظر می رسد. هرگونه تغییر در این سیاست، به معنای تضعیف ایدئولوژی ارتش اول و کاهش کنترل رژیم بر جامعه خواهد بود که برای حکومت فعلی، قابل قبول نیست. فشارهای بین المللی نیز تا کنون نتوانسته اند تغییری جدی در رویکرد پیونگ یانگ ایجاد کنند و به نظر می رسد که شهروندان کره شمالی همچنان باید با واقعیت تلخ خدمت اجباری و طولانی مدت در ارتش دست و پنجه نرم کنند.

نتیجه گیری

خدمت سربازی در کره شمالی، چه برای مردان و چه برای زنان، نه تنها اجباری است، بلکه با مدت زمان طولانی و شرایط طاقت فرسایش، آن را از سایر سیستم های نظامی جهان متمایز می کند. این مقاله به تفصیل نشان داد که چگونه ایدئولوژی نظامی گرای ارتش اول در تار و پود جامعه کره شمالی تنیده شده و بر زندگی روزمره شهروندان، به ویژه زنان، تاثیرات عمیقی می گذارد. از روایت های دشوار زندگی در پادگان ها و مشکلات بهداشتی زنان سرباز گرفته تا سوءاستفاده های جنسی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی، همگی تصویری روشن از چالش های بی شماری را به نمایش می گذارند. مقایسه با سیستم های نظامی دیگر، به ویژه در کره جنوبی، ابعاد منحصربه فرد و سخت این خدمت را بیشتر نمایان می سازد. در نهایت، درک عمیق تر از خدمت سربازی در کره شمالی، نه تنها به شناخت این کشور کمک می کند، بلکه به تفکر درباره تاثیر سیاست بر زندگی افراد و اهمیت حقوق بشر در تمامی جوامع دعوت می کند.