توصیه مجله تایم به دولت امریکا: اگر بدنبال کاهش تاثیر حماس و حشدالشعبی و حوثی ها هستید؛ اسراییل را مهار کنید

روزنامه دنیای اقتصاد نوشت:با این حال؛ حملات تلافی جویانه شکست می خورند؛ به ویژه به این دلیل که به نظر می رسد دولت بایدن یک واقعیت آشکار را درک نمی کند: گروه های مختلف و عمدتا شیعه که محور مقاومت را تشکیل می دهند؛ صرفا نمایندگان ایران نیستند که به میل و اراده ایران عمل کنند.

به گزارش تایم؛ حمایت ایران از این گروه ها به این صورت است که معمولا سلاح ها و توصیه هایی در مورد نحوه استفاده از آنها را ارایه می دهد اما این مدل حمایتی به نوع قدرت و کنترلی که حامیان مالی معمولا بر نمایندگان خود دارند؛ تبدیل نمی شود. امیر سعید ایروانی؛ سفیر ایران در سازمان ملل؛ اخیرا این موضوع را به ان بی سی گفته است در حالی که ایران متحدان خود (به جز حوثی ها) را تسلیح و تامین مالی می کند؛ «ما آنها را هدایت نمی کنیم. ما به آنها فرمان نمی دهیم. ما با یکدیگر رایزنی مشترک داریم». ایروانی رابطه ایران با این بازیگران را یک «پیمان دفاعی» توصیف و آن را به ناتو تشبیه کرد.

مانند اکثر ایتلاف های دفاعی؛ هر یک از اعضای محور دارای حاشیه بزرگی از خودمختاری هستند. به عنوان مثال؛ حزب الله؛ قدرتمندترین بازیگر غیردولتی محور مقاومت را در نظر بگیرید. سردار فقید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ حسین همدانی؛ در خاطرات خود نوشت که حسن نصرالله؛ رهبر حزب الله «مسوول تمام سیاست های محور مقاومت در سوریه» پس از مداخله این محور در جنگ داخلی این کشور در سال 2013 بود. حماس سنی مذهب نیز همواره خودمختاری خود را از ایران حفظ کرده است. حتی حماس در مقطعی به دلیل مخالفتش با بشار اسد در سوریه که مورد حمایت محور بود؛ از ایران جدا شده بود.(برخی گزارش ها حاکی از آن است که حماس حمله 7 اکتبر را بدون رضایت یا اطلاع ایران انجام داده است.)

به نوبه خود؛ حوثی ها استقلال خود را در اوایل؛ زمانی که در سال 2014؛ پایتخت یمن؛ صنعا را تصرف کردند؛ بدون توجه به توصیه های ایران در آن زمان؛ به نمایش گذاشتند.

در عین حال؛ کتایب حزب الله؛ قدرتمندترین گروه نیروهای حشدالشعبی؛ اخیرا به دلیل فشار دولت عراق؛ عملیات نظامی خود علیه نیروهای آمریکایی در عراق را به حالت تعلیق درآورد. اما این واقعیت که دیگر گروه های نیروی بسیج مردمی (PMF) به هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه ادامه داده اند؛ تصمیم گیری مستقل این بازیگران؛ حتی آنهایی را که در همان سازمان هستند؛ نشان می دهد.

خواه حماس؛ حزب الله؛ حوثی ها یا سایر گروه های محور؛ هر کدام به عنوان شبه دولت ها وظایف کلیدی حکومتی را انجام می دهند و مختص جوامع و کشورهای محلی خود هستند. مانند سایر جنبش های اجتماعی مردمی؛ این بازیگران ترکیبی نمی توانند به ترجیحات ایران به قیمت هزینه های مردم خود پاسخ دهند. اتفاقا منبع اصلی مشروعیت این گروه ها از نقش های مقاومت مسلحانه آنها در داخل کشورشان سرچشمه می گیرد و این اهداف اغلب؛ هرچند نه همیشه؛ با منافع استراتژیک ایران همپوشانی دارند.

منشا اعضای مختلف در محور را می توان به خلاهای امنیتی برجای مانده از کشورهای مربوطه ردیابی کرد. در غزه؛ گردان های القسام حماس به عنوان پاسخی به مشارکت سازمان آزادی بخش فلسطین در توافق نامه صلح اسلو در سال 1993 که نتوانست کشور فلسطین را تحویل دهد؛ پدید آمد. نیروهای مسلح لبنان از لحاظ تاریخی در برابر تهاجمات متعدد اسراییل ناتوان بودند؛ که حزب الله را در سال 1982 به دنیا آورد. در یمن؛ حوثی ها خلا قدرت باقی مانده در مرحله انتقالی پس از بهار عربی را که از 2013 تا 2014 ادامه داشت؛ پر کردند. نیروهای حشد الشعبی توسط نیروهای مسلح عراق در واکنش به از دست دادن شهرهای مهم موصل و فلوجه به دست داعش در سال 2014 پدیدار شدند.

بنابراین هنگامی که ایالات متحده؛ اسراییل یا هر کس دیگری این گروه ها و سرزمین های آنها را هدف قرار می دهد؛ دلیل وجودی آنها را احیا و اعتبار مقاومت آنها را تقویت می کند.بر اساس نظرسنجی ماه دسامبر مرکز فلسطین برای تحقیقات سیاسی و نظرسنجی؛ این موضوع اخیرا در غزه با دو برابر شدن حمایت از حماس از 22 درصد به 43 درصد مشاهده شد.

در یمن؛ مشروعیت بالای حوثی ها با فرار تعدادی از شبه نظامیان تحت حمایت عربستان سعودی و امارات نشان داده شد. هر دو کشور وارد جنگ داخلی یمن علیه حوثی ها شدند؛ اما شبه نظامیانی که از آنها حمایت می کردند اکنون به دلیل حملات آنها در دریای سرخ با هدف ممانعت از حرکت کشتی ها به اسراییل؛ در کنار حوثی ها قرار گرفته اند. در رابطه با حزب الله نیز از زمانی که در 8 اکتبر این جریان؛ «جبهه همبستگی» را با غزه علیه اسراییل گشود؛ حتی بسیاری از سنی ها را که قبلا مخالف گروه شیعه لبنان بودند؛ گرد هم آورد و افزایش مشابهی در حمایت مردمی را تجربه کرد.به همین ترتیب؛ پس از حملات ایالات متحده به عراق در روز جمعه که منجر به جان باختن تعدادی از نیروهای آنها شد؛ نیروهای بسیج مردمی مشروعیت عمده ای دریافت کردند و دولت عراق سه روز عزاداری برای «شهدا» اعلام کرد.

در عین حال نمی توان آرزوی نبودن محور را داشت. هم حشدالشعبی و هم حزب الله لبنان از نمایندگی دولتی در پارلمان ها و دولت های مربوطه برخوردارند و شاخه های مسلح آنها تحت پوشش قانونی دولت قرار دارند.

حماس؛ پس از پیروزی در انتخابات سال 2006 که توسط اتحادیه اروپا منصفانه تشخیص داده شد؛ دولتی تشکیل داد که متعاقبا به حکومت محمود عباس؛ رییس جمهور فلسطین در سال 2007 در این باریکه پایان داد. حماس سپس کنترل غزه را به دست گرفت و خود را به عنوان دولتی بالفعل تثبیت کرد که از آن زمان تاکنون باریکه را اداره می کند.

در همین حال؛ حوثی های یمن صرفا یک حکومت غیررسمی در صحنهمن نیستند که بر اکثریت کشور حکمرانی می کنند؛ بلکه پس از کنترل نیروهای مسلح یمن در اواخر سال 2014؛ بهک دولت غیررسمی تبدیل شده اند. با توجه به نبود آلترناتیوهای دولتی قابل دوام برای این بازیگران؛ راه اندازی کمپین های نظامی علیه آنها تنها شرایط سیاسی و امنیتی را که در وهله اول بود؛ بازسازی می کند. آرمان فلسطین نه تنها یک ستون ایدیولوژیک مرکزی؛ بلکه کانون اصلی و منافع ملی برای هر یک از اعضای محور محسوب می شود.

حزب الله؛ آتش بس در غزه را خدمت به منافع ملی لبنان از طریق ممانعت از گسترش جنگ اسراییل به داخل لبنان تعریف کرده است. حمایت ایالات متحده از جنگ اسراییل علیه غزه؛ حوثی ها و حشدالشعبی را بر آن داشته است تا منافع ملی عراق را با فلسطینی ها شناسایی کنند. اگرچه گروه های نیروهای بسیج مردمی عراق؛ قبل از این درگیری نیز به پایگاه ها و کاروان های آمریکایی حمله می کردند؛ اما جنگ غزه به آنها انگیزه بیشتری برای بیرون راندن نیروهای آمریکایی از عراق و سوریه داده است. به نوبه خود؛ حوثی ها در نتیجه مشارکت خود در این درگیری؛ در مذاکرات خود با عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا؛ در آستانه به دست آوردن موضع قابل توجهی در مذاکره در مورد آیندهمن هستند.

این ادعا که این بازیگران عمیقا ریشه دار و شبه دولتی صرفا آلت دست ایران هستند؛ زمینه را برای استراتژی فاجعه بار ایالات متحده در پاسخ به آنها فراهم می کند. آمریکا به جای اینکه از ایران بخواهد که «نیروهای نیابتی اش» را مهار کند؛ اگر واقعا مایل است از گسترش این جنگ جلوگیری کند؛ باید مهار اسراییل را در دستورکار قرار دهد.

23302